Av. MEHMET SEPİN HUKUK BÜROSUNUN KURCU AVUKATI, Av. Mehmet Sepin, Ulusal Güvenlik Sebebiyle Temel Hak ve Özgürlükler Alanında Yüksek Lisans Tezi çalışması bulunması sebebiyle hem hukukta temel hak ve özgürlükler alanında hem de ulusal güvenlik alanında çalışmalar yapmıştır. Güvenlik Soruşturması Davası, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Taraması Nedeniyle Atanamama kararına karşı dava açma süresi, kararın tebliğden itibaren 60 gün içinde dava açılması gerektiğini unutmayınız. Bu dava türünün karmaşıklığı sebebiyle, Güvenlik Soruşturması Davası Avukat yardımı almanız faydalıdır. Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlanlaması için dava açmak için, alınacak hukuki yardımda halk arasında güvenlik soruşturması dava avukatı şeklinde ifadeler kullanılmakta ise de, bu hatalı bir tabirdir. Güvenlik Soruşturması Davası, Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlanması Davası için , bu alanda uzmanlaşmış avukat, idari dava alanında uzmanlaşmış avukat tabiri kullanmak daha uygundur.

• Güvenlik Soruşturması veya Arşiv Taraması Nedeniyle Göreve Atanamayan Memurun Dava Açma Hakkı

(Doktor, Öğretmen, Polis, Asker ve Diğer Tüm Görevlisi Memurlar İçin)

 Arşiv araştırması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanmasını ifade eder

 Güvenlik soruşturması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteneğinin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesini ifade eder.

Güvenlik soruşturması yapılırken; fişlerdeki (arşivlerdeki) kayıtlardan, adli sicilden ve idari ajanın, hakkında bilgi istenilen kişinin yaşamını devam ettiği çevrede yapacağı araştırmadan yararlanılmaktadır. Kamu görevine girebilme (memur, sözleşmeli memur, öğretim üyesi, öğretim görevlisi olabilme) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için anayasal bir haktır. Buna rağmen, göreve ilişkin tüm koşulları tamamlayıp hakkını kullanmak isteyen kişiler, sakıncalı olup olmadıklarının saptanması için güvenlik soruşturmasından geçirilmekte ve sakıncalı olarak değerlendirilen kişiler, kamu görevlisi olabilme hakkından mahrum edilmektedir

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Kaydı düzenlenmesine eski halinde Askeri, Emniyet, İstihbarat ve Milli Savunma Bakanlığı personeli hakkında yapılmakta iken 676 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile devlet memurluğuna alınacaklarda aranan şartlara “Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak” ibaresi Devlet Memurları Kanuna, atanma şartları kısmına dahil edildi. Ancak bu hüküm 29 Kasım 2019 tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı ile iptal edilmiştir !!! Anayasa Mahkemesi’nin bu iptal kararını gerek idare, gerekse halen davası devam edenler açısından, yargılamayı yapan mahkeme tarafından Anayasa Mahkemesi’nin İPTAL kararın dikkate alarak uygulayacaklardır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na veya başkaca bir düzenleme ile yeniden güvenlik soruşturması şartı eklenebilir. Ancak ekleme yapılana kadar, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı sonrası güvenlik soruşturması sebebiyle atanmama kararları verilemeyecektir. Ayrıca yeniden bir kanun düzenlemesi olsa bile artık sınırsız, belirsiz bir güvenlik soruşturması şartı yapılamayacaktır. Zira Anayasa Mahkemesi’nin iptal gerekçesine göre özel hayatın gizliliğinin ihlali olmamalıdır.

            29 Kasım 2019 tarihli Anayasa Mahkemesinin iptal kararı öncesi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde devlet memurluğuna atanmanın şartları düzenlenmiştir. Önemli bir husus Güvenlik soruşturmasının nasıl yapılacağı hakkında 4045 Sayılı Kanun ve Güvenlik Soruşturması ve Arşiv araştırması Yönetmeliği olsa da Silahlı Kuvvetler Astsubay Meslek Yüksek Okulları Yönetmeliği‟, Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi gibi mevzuatta da ayrıca düzenlemeler yer almaktadır. Bu çok çeşitli mevzuat sebebiyle güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sebebiyle dava açmak avukat tarafından yardım almak faydalıdır.

Ancak Sınavla kazandığı halde veya devlet hizmeti yükümlülüğü kurası neticesinde yerleşen bir kısım doktor, öğretmen, emniyet mensubu ve diğer memur adayları bu maddede düzenlenen Güvenlik Soruşturması ya da Arşiv Araştırması neticesinde atama şartını sağlamadığı gerekçesi ile atanmamaktadır.

İdare hukuku ilkeleri gereği idarenin gerçekleştirdiği işlemlerin somut ve makul gerekçelere dayanması gereklidir.

Güvenlik soruşturması olumsuz olması sebebiyle göreve atanmaması veyahut görevdeki memurların ve diğer kamu görevlilerin ihracı kararlarına karşı idari dava açma hakkı bulunmaktadır.  Güvenlik soruşturması kararına karşı dava açmak sonucunda kararın iptal edilmesi durumunda kişiler görevlerine atanabileceklerdir. Güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanmasına karşı dava açmak istemeniz durumda hukuki yardım ve danışmanlık için güvenlik soruşturması dava avukatı tarafından bir yardım almanız faydalıdır.

Güvenlik Soruşturmasında Nelere Bakılmakta?

4045 sayılı Kanunda ve buna dayanılarak çıkarılan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğinde ve de atanacak olan kadro uyarınca özel yönetmeliklerde çeşitli şartlar sayılsa da bu düzenlenmelerde güvenlik soruşturmada nelere bakılmakta olduğuna dair unsurlar düzenlenmiştir. Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğine göre (mad.15), kurulacak değerlendirme komisyonu, elde edilen bilgi ve belgelere göre kişinin memurluğa alınması ya da alınmaması hakkında sorumlu amirin takdirine sunulmak üzere rapor düzenlenmektedir.  Bu düzenlemelere bakıldığında araştırılacak bazı hususların içeriğinin muğlak, soruşturmada kişiyi değerlendirecek olan şahsa göre çok değişkenlik gösterebileceği, kişisel değerlendirmelere açık olduğu görülmektedir. Güvenlik soruşturması ile ilgili geçen maddede geçen sır saklama yeteneği, paraya ve aşırı şekilde menfaatine düşkün olma, ahlâk ve adaba aykırı davranış gibi ifadelerinin belirsizliği, kime göre ve neye göre menfaatine düşkün olma veya ahlâka ve adaba uygun olmamanın nasıl tespit edileceği önemli bir sorundur. Bunları değerlendiren kişiye göre değerlendirme keyfi bir takdiri de gündeme getirebilecektir. İşte bu sebeplerle güvenlik soruşturması değerlendirmesinin tarafsız ve nesnel olamaması ve değerlendiren kişinin takdir yetkisini kişiselliğe yer verip görevin gereğine göre olup olmadığı veya ilgili olup olmadığı durumlarda dava açılabilmektedir.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlanıp Atanmama Durumunda Ne Yapmalı?

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Taraması Sonucu kişiye askeri görevler, doktor, öğretmen, polis ve diğer tüm memuriyetlere atamalarının reddedilmesi, atamaların olumsuz sonuçlanması yazılı veya Cimer yoluyla kişiye bildirilir. Karara karşı bilgi edinme başvurusu yapılmasa da cevap verilmemesi büyük olasılıktır. Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Taraması Sonucuna karşı dava açma süresi; bu olumsuz cevaba karşı doğrudan dava açılması gerekmekte ve 60 günlük dava açma süresi bulunmaktadır. Süre kişiye tebliğin yapıldığından itibaren başlar.  Bu sebeple güvenlik soruşturması davası avukat yardımı hem dava hem de ilgili kurumda olumsuz sonuçlanmasının sebeplerini öğrenilmesi açısından önemlidir.

Örneğin güvenlik soruşturması ve arşiv taraması gerekçesiyle atanamayan kişilere idare tarafından bildirilen yazıda çoğunlukla aşağıdaki ifadeler yer almaktadır;

Sadece “Türkiye Cumhuriyeti………( MAKAM ADI) ……………………….. ’nın  …………… sayılı ve …/…/… tarihli karar gereğince 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendindeki(.(Ek: 3/10/2016-KHK-676/74 md.) atama şartlarını taşımadığınızdan dolayı atamanız yapılmamıştır.”

Yukarıdaki şekildeki bir gerekçe, hukuka uygun değildir. Çünkü idare hukukunun temel ilkelerinden biri hukuki belirlilik ve hukuki güvenirlilik ilkeleridir. Bu ilkeler ise idari işlemin şeffaflığını gerektirir. Somut durum belirtilmeden kapalı bir ifade hukuk devletinin en önemli ilkelerinden biri olan hukuki belirlilik ve güvenlik ilkelerine aykırıdır. İdarenin işlemlerinin somut ve makul gerekçelere dayanması ve işlemlerin açıklığı/şeffaflığı ilkelerine aykırı olduğu kanaatindeyiz. Zira örnekte de görüldüğü üzere gayet soyut, gerekçesiz ve kapalı ifadelerdir. Sadece ilgili kanun maddesine atıf yapılarak atama yapılmaması ve gerekçe gösterilmemesi en başta bu iki ilkeye aykırıdır. Böylesi güvenlik soruşturması sebebiyle atanamama karşı dava açılması durumunda dava kazanabilme durumu bulunmaktadır.

Devlet Hizmeti Yükümlülüğü kurası neticesinde yerleşen ancak atanamayan kişiler eğer mağdur olduklarını düşünüyorlarsa ilk başta idarenin atamama işlemine karşı itiraz etmeliler ve dava açmalılardır. Zira güvenlik soruşturması ve arşiv taraması gerekçesiyle atanamayan kişiler için açmış olduğumuz davalarda kişinin neden atanamadığını dava dosyası içeriğince öğreniyor ve buna göre davayı ve hukuki gerekçeleri hazırlamaktayız. Bu sebeple  güvenlik soruşturması veya arşiv taraması nedeniyle göreve atanamayan memurun dava açmasında avukat tarafından yardım almanız faydalıdır. Özellikle hangi sebeplerden dolayı güvenlik soruşturmasının olumsuz çıktığının öğrenilmesi ve buna göre dilekçe hazırlanması bakımından güvenlik soruşturması sebebiyle atanamama kararına karşı dava açmak ve bu güvenlik soruşturması dava avukat yardımı almanızda fayda vardır.

Güvenlik Soruşturması veya Arşiv Taraması Nedeniyle Göreve Atanamayan Memur Davaları Emsal Kararlar;

Aşağıdaki kararda Jandarma Uzman Erbaş Alımı sınavında başarılı olan adayın sadece kardeşinin FETÖ kapsamında KHK ile kapatılan üniversitelerde okuyor olması sebebi ile güvenlik soruşturmasını geçemediği açılan davada ortaya çıkmış ve mahkeme sınavı kazanan davacının olumsuz bir durumu bulunmadığı, atanmak için gerekli şartları taşıdığı gerekçesiyle davacıyı haklı bularak ATANAMAMA KARARINI İPTAL ETMİŞTİR. Görüldüğü üzere Güvenlik Soruşturması veya Arşiv Taraması Nedeniyle Göreve Atanamama durumunda dava açılması ATANAMAMA SEBENİNİN ÖĞRENİLMESİ açısından önemlidir. Müvekkillerimiz adına dava açtığımızda Güvenlik Soruşturmasının geçilememesi nedenini kurumdan öğreniyor ve buna göre hukuki gerekçe ve delillerimizi sunarak müvekkil adına davanın sonuçlanması sağlamaya çalışmaktayız.

                          Ankara Bölge İdare Mahkemesi Kararı:

Esas No                      : 2017/… 
Karar No                     : 2017/… 
Karar Tarihi                 :2017

Jandarma Genel Komutanlığınca gerçekleştirilen 2015 Yılı Sözleşmeli Uzman Erbaş (Sivil Kaynaktan ve Silah Altından) alımı kapsamında gerçekleştirilen sınavda başarılı olan davacı tarafından, güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğundan bahisle sözleşmeli uzman erbaş olarak atamasının yapılmamasına ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle açılan davada, dava dosyasında bulunan bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde, Anayasanın 38. maddesindeki ceza sorumluluğunun şahsi olduğu ilkesi göz önünde alındığında, atanmak için aranılan genel ve özel şartları taşıdığı açık olan, kişisel bir olumsuzluğu bulunmayan, açılmış bir kamu davası sonucunda tespit edilmiş bir suçu da bulunmayan davacının, kardeşinin okuduğu üniversite nedeniyle güvenlik soruşturmasının olumsuz olarak değerlendirilmek suretiyle, uzman erbaşlığa kabul edilmemesine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda Ankara …. İdare Mahkemesi’nce verilen ……2016 tarihli ve E:2015/…., K:2016/…..  sayılı kararın, hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.

Yine başka bir Güvenlik Soruşturması veya Arşiv Taraması Nedeniyle Göreve Atanamayan Memur Davaları EMSAL MAHKEME KARARINDA;

 DANIŞTAY .12 DAİRESİ .22.10.2015 , 2015/1759 Esas, 2015/5515 Karar Numaralı 22.10.2015 tarihli kararı

KPSS’yi kazandığı halde, güvenlik soruşturması nedeniyle ataması yapılmayan memur adayı, açtığı davayı kazandı. Hakkında herhangi bir mahkumiyet kararı bulunmayan ancak aleyhinde yürütülen savcılık soruşturmasında takipsizlik kararı bulunması nedeniyle güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanması nedeniyle açtığı davada, kişinin örgüt üyesi olduğuna dair bir tespit olmadığı ve sadece gözaltına alındığı için güvenlik soruşturması olumsuz çıkan adayın atamasının yapılması gerektiği belirterek davacı lehine ile davacının işlem nedeniyle mahrum kaldığı özlük ve maddi haklarının dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesi yolunda karar verilmiştir.

Güvenlik Soruşturması Geçmişte Kaldığı Yurt Sebebiyle Olumsuz Sonuçlanan Astsubaylar Hakkında Emsal Karar

Aşağıdaki mahkeme kararına konu olayda Astsubaylık Sınavını kazanmadan önce kaldığı öğrenci yurdunun Fetö yurdu olması sebebiyle kapatılması nedeniyle astsubay adayı iken güvenlik soruşturması nedeniyle atanamaması hakkında karar verilmiş. Ancak kişi açmış olduğu davayı kazanmıştır. Kalınan öğrenci yurdunun fetö öğrenci yurdu olması sebebiyle atanamama kararına karşı kazanılmış BU EMSAL KARAR SADECE ASTSUBAYLAR İÇİN DEĞİL TÜM ASKER, EMNİYET MENSUBU, ÖĞRETMEN, DOKTOR VE TÜM MEMURLAR İÇİN EMSALDİR!!!

ANKARA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ

                                                            4. İDARİ DAVA DAİRESİ

ESAS NO      :2018/…

KARAR NO   :2018/…

İSTİNAF BAŞVURUSUNDA BULUNAN DAVACI:……..

KARŞI TARAF (DAVALI)    : Milli Savunma Bakanlığı/ANKARA

İSTEMİN ÖZETİ                 : Davacı tarafından, Balıkesir Kara Astsubay Meslek Yüksekokulunda muvazzaf astsubay adayı iken, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle adaylıkla ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada; davacının 2013-2014 yılları arasında Fetö/Pdy iltisaklı bir pansiyonda kaldığı, bu durumun davacının güvenlik soruşturmasını olumsuz kıldığı anlaşıldığından, adaylıkla ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi yönünde Ankara .. İdare Mahkemesi’nce verilen  ../../2018 gün ve E: 2017/.., K: 2018/.. sayılı kararın; davacı tarafından dava dilekçesinde de belirtilen gerekçelerle birlikte mevzuata ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Dava; davacı tarafından, Balıkesir Kara Astsubay Meslek Yüksekokulunda muvazzaf astsubay adayı iken, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle adaylıkla ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Olayda, davaya konu işleme dayanak alınan istihbari bilgi neticesinde davacı hakkında olumsuz bir işlem tesis edilebilmesi için, hem davacının kendisi hakkında, hem Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Taraması Yönetmeliği’ nin eki formunda yer verilen davacının kendisini etkileyebilecek yakın çevresi (anne, baba, kardeş, eş, çocuk) hakkında somut kanaate ve bilgiye dayalı güvenilir, teyit edilebilir nitelikte, ön yargıdan uzak hukuken denetlenebilen bilgiye dayalı tespitlerin açıkça ortaya konulması ve bu tespitlerin irdelenmesinden sonra bir karar verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. 

Dava dosyasının incelenmesinden, dava konusu işlemin nedeni olarak, davacının şahsı hakkında; FETÖ/PDY iltisaklı …. Pansiyonunda (…..) 2013-2014 yılında kaldığı ve pansiyonun KHK ile kapatılmasının gösterildiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda, davalı idarece işlemin dayanağı olarak davacının FETÖ/PDY ile ilişkili pansiyonda kaldığı hususu gösterilmiş ise de; davacının 2013-2014 yılında yurtta kaldığı ve o tarihte öğrenci olup barınma zorluğu da dikkate alındığında aradan geçen süre ile öğrencilik durumunun gözetilerek anılan örgütle davacı arasında güvenliği zedeleyecek ne tür bir ilişkinin bulunduğunun ortaya konulmadığı, davacı hakkında terör örgütü ile irtibat veya iltisakını ortaya koyabilecek somut kanaate ve bilgiye dayalı, güvenilir, teyit edilebilir ve ön yargıdan uzak hukuken denetlenebilir nitelikte bulgular elde edilmediği sonuç ve kanaatine varıldığından, davacı hakkında güvenlik araştırmasının olumsuz geldiğinden bahisle tesis edilen ihtilafa konu ilişik kesme işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle; davacının istinaf başvurusunun kabulüne, başvuruya konu mahkeme kararının kaldırılmasına; ……. ../../2018 tarihinde oyçokluğuyla  karar verildi. 

Görüleceği üzere güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması sebebiyle memuriyete atanmaması durumunda, her kişi ve olaya göre farklılık göstermektedir. Güvenlik soruşturması davası açmanız durumunda, durumun ve olayların değerlendirmesi açısından güvenlik soruşturması davası avukat tarafından yardım almanız

Güvenlik Soruşturması Bank Asya Hesabı Ve Sgk Kaydı Sebebiyle Olumsuz Sonuçlanması Hakkında Kazanılmış Emsal Mahkeme Kararı

ANKARA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ

2.İDARİ DAVA DAİRESİ

ESAS NO        : 2018/…

KARAR NO     : 2018/…

İSTİNAF İSTEMİNDE BULUNAN

(DAVALI)                            : Jandarma Genel Komutanlığı /ANKARA

  KARŞI TARAF (DAVACI)   : …

İSTEMİN ÖZETİ                : Safranbolu 125. Jandarma Eğitim  Alay Komutanlığı’nda sözleşmeli  uzman erbaş kursiyer (adayı) olarak görev yapan davacının, hakkında adaylık süresi içerisinde yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının  olumsuz sonuçlandığından bahisle sözleşmesinin feshine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada;  davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandırılmasını gerektirecek nitelikte somut bilgi ve belgelerin ortaya konulamadığı, davacının, Bank Asya‘daki hesabını  maaş hesabı olarak kullandığı, zira Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan getirtilen belgelerden davacının Yeni Mağazacılık A.Ş. (A101 Marketler grubu) isimli işyerindeki işe giriş tarihi ile Bank Asya da hesap açma tarihinin eş zamanlı olduğu, ayrıca davacının hesap hareketlerinin incelenmesinden 2014 yılında FETÖ/PDY terör örgütü ele başının talimatı ile hesap açma ve hesaba para yatırma yoluna gitmediğinin anlaşıldığı, davacının sadece Bank Asya‘da maaş hesabı bulunmasının bu haliyle sözleşmesinin feshedilmesine gerekçe olamayacağı, öte yandan  kursiyerlik görevine alınma sürecinde hakkında herhangi bir olumsuzluk bulunmayan ve eğitimini başarıyla tamamlayan davacının göreve devam edeceği hususunda haklı beklentiye gireceği, aksine bir düşüncenin ise kişinin kamu hizmetinin yürütümüne engel olacağı ve Anayasa ile güvence altına alınan  kanunilik ve eşitlik ilkelerine de aykırılık teşkil edeceği açık olduğundan dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptali  ile dava konusu işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal haklarının dava açma tarihi olan  13/02/2017 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte ödenmesi yönünde Kastamonu İdare Mahkemesi’nce verilen ../../2018 gün ve E:2017/…, K:2018/…sayılı kararın,  davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv kaydı taraması olumsuz sonuçlandığı, uzman erbaş için koşulları taşımadığı,  tesis edilen işlemin  hukuka uygun olduğu ileri sürülerek, kaldırılması istenilmektedir.   
SAVUNMANIN ÖZETİ     :  Savunma verilmemiştir.

TÜRK  MİLLETİ  ADINA

Karar veren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesince, 2577 sayılı Yasanın değişik 45. maddesi uyarınca dava dosyası incelenerek, gereği görüşüldü :

Kastamonu İdare Mahkemesi’nce verilen ../../2018 gün ve E:2017/.., K:2018/… sayılı karar usul ve hukuka uygun olup, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, istinaf isteminin REDDİNE, yargılama giderlerinin istinaf başvurusunda bulunan taraf üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan miktarın kararın kesinleşmesi halinde istinaf isteminde bulunana iadesine, 2577 sayılı Yasanın değişik 46. maddesi uyarınca kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay’a temyiz yolu açık olmak üzere, ../../2018 tarihinde oybirliğiyle  karar verildi. 

Sonuç Olarak;

Güvenlik Soruşturması Sebebiyle Atanamaya İlişkin Emsal İdare Mahkemeleri ve Danıştay Kararları uyarınca aşağıdaki şekilde özetleyecek olursak; Memuriyet ve diğer kamu görevlileri alımlarında güvenlik ve arşiv soruşturması inceleme ve kararları alınırken;

1. Herhangi bir nedenle adli mercilerde veya güvenlik birimlerinde suç isnadından dolayı yargılanmanın veya ifade vermenin memuriyete engel olması mümkün değildir.

2- Güvenlik soruşturmasının olumsuz olmasına neden olan hususun şayet göreve engel olmayacak bir suçtan dolayı mahkumiyetse ve bu mahkûmiyet memuriyete engel olmayacak nitelikteyse yine yargı mercileri bu hususa olumsuz bakmaktadır. 

 
Bu nedenle güvenlik soruşturmasının olumsuz olmasının objektif nedenlere dayanması, hukuken belirli ve görevin yapmasına engel durumların varlığı ve ispatı gerekmektedir. Bunun dışında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması nedeniyle atama yapılmaması durumu Anayasamıza, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine ve de Güvenlik Soruşturmaları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde, TBMM insan Hakları inceleme Komisyonu Başkanlığı, “Güvenlik Soruşturmaları, İstisnalar Dışında Uygulamadan Kaldırılmalıdır” başlıklı ve 22.02.2010 Tarihli Raporuna Aykırılık Teşkil Edecektir. 

Memur, Doktor, Öğretmen, Emniyet Mensubu Alımı Güvenlik Soruşturmalarına İlişkin Emsal Mahkeme Kararları ( devamı)

1- DANIŞTAY 12.  DAİRE  22/10/2015 tarihli , ESAS NO : 2015/3408,                  KARAR NO : 2015/5510

Davacıya İsnad Edilen Suça İlişkin Olarak Hakkında Henüz Bir Dava Açılmadığı, Dolayısıyla Bu Konuda Yargılaması Ve Mahkumiyeti Bulunmadığı Anlaşıldığından, Arşiv Araştırmasının Olumsuz Olmasına Neden Olacak Bir Durumu Bulunmayan Davacının Bu Sebeple Atamasının İptal Edilmesine İlişkin Dava Konusu İşlemde Hukuka Uyarlık Bulunmamaktadır

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; zabıt katiplerinin, 2802 sayılı Kanun’un Ek 1. maddesi ile Memur Sınav, Atama ve Nakil Yönetmeliği’nin 6/19. maddesi hükümlerine tabi oldukları ve anılan mevzuat uyarınca haklarında sadece “arşiv araştırması” yapılması gerektiği, arşiv araştırmasının da; Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nde tanımlandığı şekliyle; “Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanması” ile sınırlı olması gerektiği anlaşılmaktadır

Bakılan olayda; davacı hakkında … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma nolu dosyasında bilişim sistemine girmek suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçu nedeniyle soruşturma yapıldığı, ancak söz konusu isnada ilişkin olarak hakkında henüz bir dava açılmadığı görülmektedir.

Bu durumda; davacıya isnad edilen suça ilişkin olarak hakkında henüz bir dava açılmadığı, dolayısıyla bu konuda yargılaması ve mahkumiyeti bulunmadığı anlaşıldığından, arşiv araştırmasının olumsuz olmasına neden olacak bir durumu bulunmayan davacının bu sebeple atamasının iptal edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi yönde verilen İdare Mahkemesi kararında da hukuki isabet bulunmamaktadır (Danıştay Onikinci Daire22/10/2015, Esas No : 2015/3408, Karar No : 2015/5510).

2-) DAHA ÖNCE SUÇ SEBEBİYLE YARGILANIP HAPİS CEZASI ALSA DA HAKKINDA HÜKMÜN AÇILANMASI GERİ BIRAKILMASI KARARI VERİLMİŞ İSE ARTIK GÜVENLİK SORUŞTURMASI VE ARŞİV TARAMASINDA BU SEBEPLE OLUMSUZ ATANAMAMA KARARI VERİLEMEYECEĞİ HAKKINDA DANIŞTAY EMSAL KARARI

Kararda aşağıda görüleceği üzere HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARININ GÜVENLİK SORUŞTURMASI KARARLARINA ETKİSİ, GÜVENLİK SORUŞTURMASINDA HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI VERİLMİŞSE ARTIK OLUMSUZ SONUÇLANMAMASI GEREKTİĞİ YÖNÜNÜDEDİR.

KARAR ÖZET; HAKKINDA VERİLEN HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI KARŞISINDA ARŞİV ARAŞTIRMASININ OLUMSUZ OLDUĞUNDAN BAHİSLE ATAMANIN ONAYLANMAMASINA İLİŞKİN İŞLEMDE HUKUKA UYARLIK BULUNMAMAKTADIR.

Dosyanın incelenmesinden; davacının, … Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığınca … gerçekleştirilen sözleşmeli zabıt katipliği sınavında başarılı olduğu, Adalet Komisyonu Başkanlığı’nın … kararı ile sözleşmeli zabıt katibi olarak istihdam edilmesine karar verildiği, bu kararın onaylanmak için gönderildiği Personel Genel Müdürlüğü’nün … işlemiyle, davacının … Ağır Ceza Mahkemesi’nin …kararı ile … suçundan dolayı hüküm giydiğinden ve arşiv araştırmasının olumsuz olduğundan bahisle anılan kararın uygun görülmeyerek iade edildiği, davacı tarafından … dilekçeyle, hakkında ..  Ağır Ceza Mahkemesi’nin … ek kararı ile işlemiş olduğu eylemden dolayı hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiğinden bahisle söz konusu işleme itiraz edildiği, … davacının itirazının reddi üzerine de bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; zabıt katiplerinin, 2802 sayılı Kanun’un Ek 1. maddesi ile Memur Sınav, Atama ve Nakil Yönetmeliği’nin 6/19. maddesi hükümlerine tabi oldukları ve anılan mevzuat uyarınca haklarında sadece “arşiv araştırması” yapılması gerektiği, arşiv araştırmasının da; Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nde tanımlandığı şekliyle; “Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanması” ile sınırlı olması gerektiği anlaşılmaktadır.

Bakılan olayda; davacının … Ağır Ceza Mahkemesi’nin … kararı ile … suçundan 2 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırıldığı, hakkında verilen hapis cezasının 647 sayılı Kanunun 4. ve 6. maddelerine göre para cezasına çevrilerek ertelendiği, Mahkemenin … ek kararıyla davacı hakkında verilen kararın para cezasına çevirme ve ertelemeye ilişkin hükmünün kaldırılarak, 2 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği görülmüştür.

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun hükmün açıklanması ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin düzenlemeleri içeren 231. maddesinde de sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan cezanın nitelik ve süresine göre belirlenen hallerde mahkemece hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebileceği hükme bağlanmış, maddenin devamında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için gerekli şartlar belirlenmiştir.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının kurulan hükmün sanık hakkında hukuki bir sonuç doğurmamasını ifade ettiği Ceza Muhakemesi Kanununun 231. maddesinde açıkça belirtilmiş olup, buna göre sanığın suçluluğu sabit olmakla birlikte Kanunda öngörülen denetimli serbestlik tedbirlerine uygun davranılması ve öngörülen diğer koşulların varlığı halinde suç hiç işlenmemiş gibi kabul edileceği açıktır.

Öte yandan, 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 6. maddesinin 1. beninde; hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin kararların, ancak bir soruşturma veya kovuşturmayla bağlantılı olarak mahkeme, hâkim, askerî hâkim, Cumhuriyet Başsavcılığı veya askerî savcılık tarafından istenmesi halinde verilmek üzere kaydedileceği hükme bağlanmıştır.

Bu durumda; hakkında verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı karşısında, sözleşmeli zabıt katipliği sınavında başarılı olan davacının, 2802 sayılı Kanun’un Ek 1. maddesi ile Memur Sınav, Atama ve Nakil Yönetmeliği’nin 6/19. maddesi uyarınca davalı idarece yapılan arşiv araştırmasının olumsuz olduğundan bahsedilemeyeceğinden, dava konusu arşiv araştırmasının olumsuz olduğundan bahisle atamasının onaylanmamasına ilişkin işlem ile bu işleme yaptığı itirazın reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık, aksi yönde verilen Mahkeme kararında da hukuki isabet bulunmamaktadır(Danıştay Onikinci Daire 22/10/2015, Esas No : 2015/3186, Karar No : 2015/5513).

3-)  DANIŞTAY 12. DAİRESİNİN 2015 TARİHLİ KARARI :

AŞAĞIDAKİ MAHKEME KARARINDA SUÇ İŞLEMİŞ VE CEZA ALMIŞSA DA HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI VERİLDİĞİ İÇİN VE DE İŞLENİLEN SUÇUN ÇEŞİDİ VE İŞLENİLDİĞİ TARİHİN ÇOK ESKİ OLMASI SEBEBİYLE GÜVENLİK SORUŞTURMASININ OLUMSUZ SONUÇULANMASINA VE ATAMAYA ENGEL OLMAMASI GEREKTİĞİ SONUCUNA VARILMIŞTIR.

KARAR ÖZETİ: Davacının yaklaşık 11 yıl önce ve henüz 18 yaşında iken gerçekleştirdiği fiiller nedeniyle görevli memura mukavemet suçundan 1 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, 5 yıl süre ile denetime tâbi tutulmasına ve bu sürenin herhangi bir yasaklamada bulunulmadan veya yükümlülük yüklenilmeden geçirilmesine karar verilmesinin, söz konusu fiilin niteliği ve aradan geçen süre göz önüne alındığında hakkında yapılan güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanmasına neden olduğundan söz edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.

Bu duruma göre; davacının atamasının yapılmamasına ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır(Danıştay Onikinci Daire17/09/2015, Esas No : 2015/2238, Karar No : 2015/4853).

Görüleceği üzere güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanmasına karşı açılan davalar çok yönlü ceza hukuku ve idare hukuku temelinde, temel hak ve özgürlükleri de ilgilendiren disiplinler arası bilgiyi gerektiren dava türü olması sebebiyle, güvenlik soruşturması dava avukat yardımı almanız faydalıdır.

EMSAL KARAR ; UZMAN ÇAVUŞLUK SORUŞTURMASINDA HER NE KADAR GEÇMİŞTE CEZA DAVASINDA HAKKINDA CEZA VERİLMİŞSE DE SUÇUN ÇEŞİDİ VE HAPİS CEZASININ SÜRESİNİN AZ OLMASI SEBİYLE GÜVENLİK SORUŞTURMASI OLUMSUZ OLMASINA KARAR VERİLEMEYECEĞİ HAKKINDA KARAR.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE

Esas No : 2015/48..
Karar No : 2015/63..

Uzman Erbaş Yönetmeliği’nin 6/ı. maddesinde de, “Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa veya zamanaşımına uğramış yahut para cezasına çevrilmiş ya da ertelenmiş ve adlî sicilden çıkarılmış olsa dahi, bir cürümden hükümlü bulunmamak,” uzman erbaş olarak alınacaklarda aranacak şartlar arasında sayılmıştır.Uzman Çavuşluk sınavını kazanan kişi Bakılan davada, TCK’nın 283. maddesi gereğince cezalandırılması istemiyle davacı hakkında açılan kamu davasında, Amasya 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 25.12.2003 günlü, E:2003/325, K:2003/113 sayılı kararı ile TCK’nın 283/1 maddesi uyarınca indirimler uygulandıktan sonra sanığın 3 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına, hapis cezasının 34.671.000-TL ağır para cezasına çevrilerek cezanın teciline karar verildiği görülmekte ise de, davacıya isnat edilen fiili işlediği tarih itibariyle 16 yaşında olduğu,… davacıya isnat edilen eylemin, yapacağı kamu görevinin niteliğine aykırı olmadığı anlaşılmaktadır.Bu duruma göre, davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından söz edilemeyeceğinden, atama şartlarını taşımadığından bahisle atamasının yapılmamasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi yöndeki mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır. 

4-) İŞLEDİĞİ SUÇUN NİTELİĞİ GEREĞİ GÜVENLİK SORUŞTURMASININ OLUMSUZ SONUÇLANMASINI NEDEN OLMAYACAĞI YÖNÜNDE DANIŞTAY 12. DAİRESİNİN KARARI

Olayda, davacının ceza ve infaz kurumlarında görev alacak personel olması, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanmasına dayanak teşkil eden “suç delillerini gizlemeye veya değiştirmeye azmettirme” ve “yaralama” suçunda, işlediği fiillerin niteliği göz önüne alındığında, güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğu sonucuna ulaşıldığından, davacının atamasının uygun görülmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, aksi yönde verilen İdare Mahkemesi kararında da hukuki isabet bulunmamaktadır(Danıştay Onikinci Daire16/12/2015, Esas No : 2015/1312, Karar No : 2015/6927)

GÜVENLİK SORUŞTURMASI NEDİYLE ATANAMAMAYA KARŞI AÇILMIŞ DAVADA Danıştay 12. Dairesinin 29.02.1996 tarihli ve E: 1995/7261, K: 1996/585 sayılı kararında ; 

“…kamu görevine ve işçiliğe giriş sınavım kazanıp da haklarında yapılan güvenlik soruşturması sonucunda sakıncalı olduğunun bildirilmesi nedeniyle göreve alınmayanların ilgili mevzuatında öngörülen nitelikleri kaybetmemiş olmaları koşuluyla yaş şartı aranmaksızın bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren açılacak sınavlara, önceki güvenlik soruşturmaları dikkate alınmadan katılabilecekleri, sınavları kazanmaları sonucu göreve alınanlara geçmişe yönelik aylık ve diğer özlük haklarının verilmeyeceği ve açıkta geçen sürelerin değerlendirilmeyeceği, bu konu ile ilgili olarak yargıya intikal etmiş olanlardan henüz haklarında yargı kararı kesinleşmemiş olanlar hakkında da bu kanun hükümlerinin uygulanacağının hükme bağlandığı, davalı idarece, davacının, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturmasında elde edilen bilgiler nedeniyle, atamasının yapılmadığı, bir kamu görevine açıktan atama yapmak konusunda idarenin takdir yetkisinin bulunduğu, ancak bu yetkinin kullanımının yargı denetimine tabi olduğu, memur olmak için genel ve özel şartları taşıdığı konusunda uyuşmazlık bulunmayan davacının hakkında yaptırılan arşiv araştırmasında, bizzat kendisinin kötü bir halinin saptanmadığı, kardeşinin durumunun dava konusu işleme neden olarak gösterilmesinin Güvenlik Soruşturması Yönetmeliği hükümleri ve genel hukuk ilkeleri çerçevesinde kabul edilebilir nitelikte görülmediği, davacının tazminat istemine gelince. 4045 sayılı Yasanın anılan madde hükmü uyarınca geçmişe yönelik özlük haklarının verilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlem ve dayanağı değerlendirme komisyonu kararı iptal edilmiş, işlem nedeniyle yoksun kalınan aylık ve diğer özlük haklarının yasal faiziyle birlikte tazmini isteminin reddine karar verilmiştir.

Görüleceği üzere sadece kardeşinin durumu sebebiyle güvenlik soruşturmasının olumsuz çıkması Danıştay kararı uyarınca hukuka aykırıdır. İdarenin güvenlik soruşturması nedeniyle göreve başlatılmama kararı iptal edilmiştir.

3-)     Güvenlik Soruşturması Nedeniyle Atanamamaya İlişkin Davada, Danıştay 12. Dairesinin 29.02.1996 tarihli ve E: 1995/7261, K: 1996/585 sayılı kararında; 

“… kamu görevine ve işçiliğe giriş sınavım kazanıp da haklarında yapılan güvenlik soruşturması sonucunda sakıncalı olduğunun bildirilmesi nedeniyle göreve alınmayanların ilgili mevzuatında öngörülen nitelikleri kaybetmemiş olmaları koşuluyla yaş şartı aranmaksızın bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren açılacak sınavlara, önceki güvenlik soruşturmaları dikkate alınmadan katılabilecekleri, sınavları kazanmaları sonucu göreve alınanlara geçmişe yönelik aylık ve diğer özlük haklarının verilmeyeceği ve açıkta geçen sürelerin değerlendirilmeyeceği, bu konu ile ilgili olarak yargıya intikal etmiş olanlardan henüz haklarında yargı kararı kesinleşmemiş olanlar hakkında da bu kanun hükümlerinin uygulanacağının hükme bağlandığı, davalı idarece, davacının, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturmasında elde edilen bilgiler nedeniyle, atamasının yapılmadığı, bir kamu görevine açıktan atama yapmak konusunda idarenin takdir yetkisinin bulunduğu, ancak bu yetkinin kullanımının yargı denetimine tabi olduğu, memur olmak için genel ve özel şartları taşıdığı konusunda uyuşmazlık bulunmayan davacının hakkında yaptırılan arşiv araştırmasında, bizzat kendisinin kötü bir halinin saptanmadığı, kardeşinin durumunun dava konusu işleme neden olarak gösterilmesinin Güvenlik Soruşturması Yönetmeliği hükümleri ve genel hukuk ilkeleri çerçevesinde kabul edilebilir nitelikte görülmediği, davacının tazminat istemine gelince. 4045 sayılı Yasanın anılan madde hükmü uyarınca geçmişe yönelik özlük haklarının verilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlem ve dayanağı değerlendirme komisyonu kararı iptal edilmiş, işlem nedeniyle yoksun kalınan aylık ve diğer özlük haklarının yasal faiziyle birlikte tazmini isteminin reddine karar verilmiştir.”

3- Güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğu nedeniyle davacının öğretmen olarak atanmamasına ilişkin işlemin, Ankara 6. İdare Mahkemesinin ve Esas: 1986/829, Karar : “1987/1229 Sayılı Kararı ile iptal ederek atanamayan davacı öğretmen haklı bulunmuştur. Aynı durumda olan kişilerin, görev ve işe alınmalarında farklı koşullara bağlı tutulmalarını öngören itiraz konusu kuralın, Anayasanın 10. Maddesi‟ndeki “Eşitlik İlkesi” ne aykırı olması nedeniyle iptali gerekir”. İfadeleri ile karar verilmiştir.