Devlet, kurum ve kuruluşları vasıtası ile tek bir kişi veya kişi grupları üzerinde kamu hukukuna dayanarak tek yanlı olarak kararlar alabilirler. Bu kararlar İdari İşlem olarak adlandırılmaktadır. Bireysel İdari işlemlerle, belirli kişilerin hukuki durumları yaratılır, değiştirilir veya kaldırılır. Devletin idari bir işleminin uygulanmasından dolayı veya doğrudan eylemler gerçekleşebilmektedir, buna ise idari Eylem adı verilmektedir.

         İdari işlem veya idari eylemler yani idarinin faaliyetleri hukuk devleti ilkesinin bir gereği olarak hukuk kurullarına uygun olmak zorundadır. İşte idarenin bu faaliyetlerinin hukuka uygunluğu ise idari yargı yerlerince yargı denetimleri yapılarak gerçekleştirilmektedir. Anayasa’nın 125. Maddesi uyarınca “İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır”.

         İdarenin faaliyetleri olan İDARİ İŞLEM VEYA İDARİ EYLEMLERE karşı hukuki menfaati olan kişilerin İPTAL DAVASI veya TAM YARGI DAVASI ya da İPTAL VE TAM YARGI DAVALARINI birlikte açma hakları bulunmaktadır.

İDARİ DAVA AVUKATI

Halk arasında idari dava avukatı , ceza avukatı şeklinde ifadeler kullanılmaktadır. Ancak idari dava avukatı, ceza avukatı gibi ifadeler yanlış kullanılan terimlerdir. İdari dava avukatı şeklinde bir avukatlık türü bulunmamaktadır. İdari dava avukatı ifadesini kullanmak yerine, idari davalarda uzmanlaşmış avukat terimini kullanmak daha doğru bir ifade olacaktır. Halk arasında yine Ankara İdari Dava Avukatı şeklinde ifadeler kullanılmaktadır. Ancak Ankara idari dava avukatı şeklinde bir avukat bulunmamaktadır. Bu sebeple Ankara idari dava avukatı şeklinde terimler kullanmak yanlıştır. Zira örneğin; Ankara Avukatı değil, Ankara Barosu’na kayıtlı avukat olarak çalışan avukat vardır. Her avukatın bürosu kayıtlı, bağlı olduğu şehir barosunun şehrinde bulunmaktadır. Avukatlar bağlı bulunduğu şehrin barosu dışında hukuk bürosu açamamaktadırlar. Ancak avukatlar, avukatlık faaliyeti yetkisi  bağlı bulunduğu baronun şehri ile sınırlı değildir. Başka şehirlerde de avukat olarak mahkemede, resmi ve özel işlerde avukatlık yapabilmektedirler.

Hukuk büromuzun kurucu avukatı Avukat Mehmet Sepin , geçmişte devlet üniversitesi hukuk fakültesine akademisyen olarak da atanmış, kamu hukuku alanında yüksek lisans eğitimi almış ve bu alanda avukat olarak çalışmıştır. İdari davalarda avukat olarak uzmanlaşmış olan Avukat Mehmet Sepin, idari davalar için davalara klasik olarak hazırlıklardan ziyade İdari Davalara ilişkin olan Uluslararası Sözleşmeler ve dava konusuna ilişkin olarak İnsan Haklarına İlişkin Sözleşmelerden faydalanarak davalara hazırlanılmaktadır.

Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin Sözleşmelerin İdari Davalardaki Önemi ve Kilit Rolü Nedir?

İdare hukukuna ilişkin olarak Türkiye’deki kanun, tüzük ve yönetmelik gibi iç hukuka ilişkin belgelerle özellikle dayanılarak davalı idarelerin hazırlandıkları ve vatandaşlara ve diğer kişilere buna göre işlem tesis edilmektedir. Dava açıldığında ise gerek davalı idare ve gerekse şahısların avukatları da buna göre davanın esasını oluşturdukları gözlemlenmektedir. Bazı durumlarda idare yasaya ve mevzuata aykırı işlem yaptığı gibi bunun tam tersi idari işlem yasaya, mevzuata uygun olabilmektedir. Yasaya veya mevzuata uygun olması sebebiyle vatandaşların ve diğer kişilerin dava açsalar da, idari davaların kaybedilmesi sonuçlanabilmektedir. Oysa ki idareler mevzuata uygun işlem tesis etseler bile, bu mevzuat temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslar arası sözleşmelere aykırı olabilmektedir. Anayasamızın 90. Maddesine göre ise bırakın yönetmelik ve mevzuatı, yasalara karşı bile uluslararası sözleşmelerin üstünlüğü bulunmaktadır. Hatta Anayasamızın bir maddesi ile temel hak ve özgürlüklere ilişkin bir sözleşme çatışırsa uluslararası sözleşmesini önceliği bulunmaktadır. Bu husus görülmektedir ki Türk İdaresi ve uygulamada davalarda gereği gibi dikkat edilmemektedir. Mevzuata uygun olduğu görülen bir işlemde davanın kazanılma umudu gözükmezken; uluslararası sözleşmenin varlığı halinde idari dava vatandaşların lehine sonuçlandırılabilmektedir.

Daha ayrıntılı bilgi için idari dava avukatı tarafından yardımı almak veyahut idari dava avukatı danışmanlık hizmeti almanız faydalıdır.  İdari dava ve idari dava türleri hakkında ayrıntılı bilgiyi makaleler kısmını inceleyerek bulabilirsiniz.

    İPTAL DAVASI:

• İptal davası devletin kamu kurum veya kuruluşlarının hukuka aykırı gerçekleştirdikleri işlemlerin yargı yerlerince iptal edilmesini sağlayan bir dava türüdür. İptal davası, idari işlemlerin yetki, sebep, şekil, konu ve amaç yönlerinden biri ile hukuka aykırı olmaları nedeniyle menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan bir idari dava türüdür.

          İptali davası açarak ortadan kaldırılmak istenen idari işlem niteliğine göre değişmek üzere iptal davlarının açılacağı ve görüleceği mahkemeler şunlardır:

İdare mahkemesi (İlk derece mahkemesi),

Vergi mahkemesi (İlk derece mahkemesi),

Bölge İdare Mahkemesi (İstinaf mahkemesi),

Danıştay (Temyiz mahkemesi ve bazı davalarda ilk derece mahkemesi).

İstinaf Mahkemesi ( Bölge İdare Mahkemesi ) hem bazı idari davaların ilk kez açıldığı bazılarının ise istinaf mercii olarak kararın tekrar incelendiği mahkemelerdir.

Danıştay, temyiz mahkemesi olmak ile birlikte Yönetmelik İptal Davası gibi Genel Düzenleyici İşlemlerin iptali ile birlikte açılan davlarda ilk derece mahkemesi olarak görev yapar.

• Yönetmelik İptal Davası, Genel Kararlar gibi Genel Düzenleyici İşlemlerin davası ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da açılır.

İdare Mahkemesinde iptal davası açmak için idari dava avukat yardımı almak faydalıdır.

İdari İptal Davası Açma Süresi Nedir? İdari İptal Dava Açma Süresi Ne Zaman Başlar?

İptal Davası Dava Açma Süresi

         İdari davalarda, dava açmak isteyen kişilerin öncelikle aklına gelen ilk sorulardan biri idare mahkemesinde dava açma süresi nedir? Sorusudur.

İptal davası, işlemin kişiye yazılı olarak bildirildiği yani tebliğ edildiği veya niteliğine göre ilanından itibaren dava açma süresi başlar ve dava, dava açma süresi içinde açılmalıdır. Peki idare mahkemelerinde iptal davası açma süresi nedir?  İptal davalarında dava açma süresi, işlemin niteliğine göre “genel dava açma süresi” ve “özel dava açma süresi ( istisnai dava açma süresi ) ” olmak üzere iki türdür:

Genel Dava Açma Süresi;

Danıştay veya idare mahkemelerinde dava açılacak ise dava açma süresi, altmış ( 60 ) gün  ; vergi mahkemelerinde eğer dava açılacak ise otuz (30 ) gündür.

Özel Dava Açma Süresi;

Özel dava açma süresi ilgili mevzuatta tek tek sayılmak üzere belirtilen dava açma süresidir.

Örneğin; Millî Eğitim Bakanlığı ile ÖSYM tarafından yapılan merkezî ve ortak sınavlar için özel yargılama usulü getirilmiş olup, bu sınavlara ilişkin iş ve işlemler ile sınav sonuçları hakkında açılacak davalarda dava açma süresi 10 gün olarak belirlenmiştir. ÖSYM karşı dava, Ösym sınav davaları, KPSS sınav davaları, Ösym soru iptali davaları, Ösym itiraz davaları gibi merkezi sınav davaları dava süresi 10 gündür. Bu özel dava için, Sınav davalarında , Ösym sınav davalarında sınavların genel uygulanan sınavlar olması durumunda bu dava süreleri gözetilir.

İptal Davasında Dava Açma Süresinin İşlemeye Başlaması 

• İdari uyuşmazlıklarda genel olarak; işlemin ilgili kişisine tebliğ edildiği tarihten itibaren, yani yazılı olarak bildirimin yapıldığı dava açma süresi işlemeye başlar.
• Vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarından doğan uyuşmazlıklarda;  tahakkuk işlemi tahsile bağlı olan vergilerde tahsilatın; tebliğ yapılan hallerde veya tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin; tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin; tescile bağlı vergilerde tescilin yapıldığı ve idarenin dava açması gereken konularda ise ilgili merci veya komisyon kararının idareye geldiği; tarihi izleyen günden itibaren dava açma süresi işlemeye başlar.
• Adresleri belli olmayanlara ilan yoluyla bildirim yapılan hallerde, özel kanununda aksine bir hüküm bulunmadıkça süre, son ilan tarihini izleyen günden itibaren on beş gün sonra dava açma süresi işlemeye başlar.
• İlanı yapılması gereken yönetmelik, tüzük, tebliğ gibi genel düzenleyici işlemlere karşı dava açma süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar.

İdari iptal davası dava açma süresi  işlemeye başladığı an, somut duruma ve her işleme göre değişiklik gösterebilir dava sürenin başladığı tarihin tespiti için idari dava avukatı tarafından hukuki destek almanız faydalıdır.

İDARİ YARGIDA TAM YARGI DAVASI

İDARİ YARGI TAZMİNAZ DAVASI

• Devlet, kurum ve kuruluşları vasıtası ile tek bir kişi veya kişi grupları üzerinde kamu hukukuna dayanarak tek yanlı olarak kararlar alabilirler. Bu kararlar İdari İşlem olarak adlandırılmaktadır. Bireysel İdari işlemlerle, belirli kişilerin hukuki durumları yaratılır, değiştirilir veya kaldırılır. Devletin idari bir işleminin uygulanmasından dolayı veya doğrudan eylemler gerçekleşebilmektedir, buna ise idari Eylem adı verilmektedir.
• Kamu kurum, kuruluş veya her türlü idari mercii tarafından, İdari Eylem veya İdari İşlemlerden kaynaklanan bu zararlara karşı açılan maddi tazminat  ve manevi tazminat taleplileri karşılamak için açıldığı davalardır.
• Tam yargı davası, idari işlemden kaynaklanan bir zararın tazmini istemine dayanıyorsa iptal davası ile birlikte açılabileceği gibi, iptal davasının kesinleşmesinden sonra bağımsız bir dava olarak da açılabilir.
• Kamu hizmetinin görülmesi sırasında kişilerin uğradıkları özel ve olağandışı zararların idarece tazmini; Anayasanın 125.maddesi gereği ve Türkiye Cumhuriyeti’nin “Sosyal Hukuk Devleti” niteliğinin doğal bir sonucudur

• Tam yargı davasına görevli idari mahkemeler şunlardır:

• İdare mahkemesi (İlk derece mahkemesi),

• Vergi mahkemesi (İlk derece mahkemesi),

• Bölge İdare Mahkemesi (İstinaf mahkemesi),

Tam Yargı Davası açmak için maddi ve manevi zararın ne ölçüde oluşup oluşmadığı ve maddi tazminatın ispatı son derece önemli bir husustur. Maddi ve manevi zararın belirlenmesine ilişkin bir idari dava avukatı tarafından hukuki destek almanız , danışmanız faydalıdır.

Tam Yargı Davalarını aşağıdaki şekilde gruplandırılabilmektedir:

•       Tazminat Davası Niteliğinde Tam Yargı Davası: 

• İdare işlem ve eylemleri sonucu kişilere idari  zarar verilmesi sonucu zarara uğramalarına sebebiyet verilmesi durumda, zarara uğrayanların idari mahkemelerinde maddi ve manevi tazminat davası açarak zararın giderilmesini sağlandığı dava, tam yargı davasıdır. Örneğin; Belediye çalışması sonucu kişinin evine, arabasına verilen zarardan dolayı Tam Yargı Davası açabilmektedir.

•       Geri Alım Davası Niteliğinde Tam Yargı Davası: 

• İstirdat, yani geri alma davası, hukuka aykırı bir şekilde idarenin hesabına, varlığına geçen bir malvarlığının veya parasal değerin geri alınması talebiyle açılan bir tam yargı davası çeşididir. Ayrıntılı bilgi için idari dava avukat tarafından yardımı almanız tavsiye ederiz.

•        Vergi Davası Niteliğinde Tam Yargı Davası

•       İdari Sözleşmelerden Doğan Tam Yargı Davası: İdari sözleşmeler, kamu hizmetlerinin görülmesi amacıyla bir tarafında idarenin bulunduğu sözleşmeler sebebiyle doğan davalardır.

Gerek idari iptal davası gerekse idari tazminat davaları hakkında bilgi ve davaların karmaşıklığı sebebiyle hak kaybı yaşamamanız için  idari dava avukatı hukuki yardımı almanız faydalıdır. İdare mahkemesinde iptal veya idare mahkemesi tazminat davaları hakkında ayrıntılı bilgi için bir avukat ile iletişime geçebilirsiniz.

• SORULARINIZI AŞAĞIDA SORABİLİRSİNİZ: