Devlet memuru ve kamu görevlilerine emrettiği görev ve yükümlülükleri, yurt içinde veya yurt dışında yerine getirmeyenlere, yasakladığı davranışları yapanlara, durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre; uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve devlet memurluğundan çıkarma cezası verilebilecektir.

Disiplin cezaları genel olarak bilindiği anlamında Ceza Hukuku anlamındaki bir suç değildir ve dolayısıyla adli bir ceza da değildir. Bu sebeple ceza hukuku anlamında ceza bir mahkeme yapılmasını gerektirirken memurların disiplin cezaları için idari bir soruşturmayı gerektirir. Ancak tabi ki idari soruşturma sonucu memura verilecek disiplin cezasına karşı idari mercie itiraz ve de idare mahkemesinde disiplin cezası sonucu kararın iptali için idare mahkemesinde dava açılabilir. Disiplin cezası avukatı yardımı almak, memur disiplin suçu ve cezalarının karmaşık yapısı sebebiyle faydalırdır.

Devlet memurlarına Verilebilecek Disiplin  Cezaları Nelerdir?

– Uyarma: Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

–  Kınama: Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.

–  Aylıktan kesme: Memurun, brüt aylığından 1/30-1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.

–  Kademe ilerlemesinin durdurulması: Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1- 3 yıl durdurulmasıdır.

–  Devlet memurluğundan çıkarma: Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır.

Uyarma Cezasını Gerektiren Fiil Ve Haller Şunlardır:

a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak,

b) Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev mahallini terketmek,

c) Kurumca belirlenen tasarruf tedbirlerine riayet etmemek,

d) Usulsüz müracaat veya şikayette bulunmak,

e) Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak,

f) Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak,

g) Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak,

h) Görevin işbirliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak.

Kınama Cezasını Gerektiren Fiil Ve Haller Şunlardır:

a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranmak,

b) Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemek,

c) Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranmak,

d) Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,

e) Devlete ait resmi araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak,

f) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek,

g) İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak,

h) İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşmak,

ı) Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak,

j) Verilen emirlere itiraz etmek,

k) Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak,

l) Kurumların huzur, sükün ve çalışma düzenini bozmak.

m) (Ek:17/9/2004-5234/1 md.)Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek.

Aylıktan Kesme Cezasını Gerektiren Fiil Ve Haller Şunlardır:

a) Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak,

b) Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek,

c) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak için kullanmak,

d) Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak,

e) Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek,

f) Görev yeri sınırları içerisinde her hangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak,

g) (Mülga: 13/2/2011-6111/111 md.) h) (Mülga: 13/2/2011-6111/111 md.)

ı) Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,

Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezasını Gerektiren Fiil Ve Haller Şunlardır:

a) Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek,

b) Özürsüz ve kesintisiz 3 – 9 gün göreve gelmemek,

c) Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak,

d) Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak,

e) Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak,

f) Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek,

g) (Mülga:17/9/2004-5234/33 md.)

h) Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak,

ı) Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak,

j) Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak,

k) Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak,

l) Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek,

m) Diplomatik statüsünden yararlanmak suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla Devlet itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda dönmek,

n) Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak,

o) Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak.

Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezasını ( Memuriyetten İhraç )  Gerektiren Fiil Ve Haller Şunlardır:

a) İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak, boykot, işgal, kamu hizmetlerinin yürütülmesini engelleme, işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek, bunları tahrik ve teşvik etmek veya yardımda bulunmak,

b) Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek,

c) Siyasi partiye girmek,

d) Özürsüz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek,

e) Savaş, olağanüstü hal veya genel afetlere ilişkin konularda amirlerin verdiği görev veya emirleri yapmamak,

f) (Değişik: 13/2/2011-6111/111 md.) Amirlerine, maiyetindekilere ve iş sahiplerine fiili tecavüzde bulunmak,

g) Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak,

h) Yetki almadan gizli bilgileri açıklamak,

ı) Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek,

j) Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak,

k) 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı fiilleri işlemek.
l) Terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmak, bu örgütlere yardım etmek, kamu imkan ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanmak ya da kullandırmak, bu örgütlerin propagandasını yapmak. (KHK ile Eklenmiştir. EKLENMİŞ ALT BENT RGT: 29.10.2016 RG NO: 29872 KHK NO: 676/75)

MEMURLARA VERİLEN DİSİPLİN CEZALARINA KARŞI NELER YAPILABİLİR?

• MEMURLARA VERİLEN DİSİPLİN CEZALARINA KARŞI DAVA   AÇMAK, MEMUR DİSİPLİN CEZALARINA İTİRAZ ETMEK  

Devlet Memurları Kanununa göre, disiplin cezalarında hangi sürelerde ve hangi mercilere itiraz edilebilir?

Anayasamıza göre  disiplin kararlarının yargı  yargı yolu kapatılamaz. Devlet Memurları Kanunu’na göre ; Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir. İtirazda süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren YEDİ gündür. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir. İtiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin kendilerine ulaşmasından itibaren otuz gün içinde kararlarını vermek zorundadır. İtirazın kabulü hâlinde, disiplin amirleri kararı gözden geçirerek verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler. Disiplin cezalarına karşı idari yargıda dava açılabilir. Disiplin cezalarına karşı dava açma süresi 60 gündür.

DİSİPLİN CEZALARI	İTİRAZ SÜRESİ	İTİRAZ MERCİ
Uyarma Cezası	7 gün	Disiplin Kurulu
Kınama Cezası	7 gün	Disiplin Kurulu
Aylıktan Kesme Cezası	7 gün	Disiplin Kurulu
Kademe ilerlemesinin durdurulması	7 gün	Yüksek Disiplin Kurulu

            İdari Yargılama Usulü Kanunu  7. Maddesinin birinci fıkrasına göre, disiplin cezalarına karsı cezaların tebliğini izleyen günden 60 gün içinde Memur Disiplin Cezalarına karşı dava açılabilir. Disiplin cezaları için idari itiraz yoluna başvurulmuş ve itiraz merciince itiraz reddedilmiş olsa bile yargı yoluna müracaat edilebilmesi münkündür.

Disiplin cezalarında soruşturmaya ilişkin usul ilkelerine uyulmaması durumunda dava açılarak disiplin cezaları iptal ettirilebilmektedir. Bu sebeple memur disiplin cezaları dava avukat yardımı önemlidir. Örneğin Emsal Kararımızda, Danıştay 12. Dairesi Kararı uyarınca Memur Disiplin Cezaları Soruşturmasında cezayı veren makam ile soruşturmacı makam farklı olmalıdır. D12D, E:2003/2945, K:2006/2002, KT:16.5.2006. Zira Anayasamızdaki ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde yer alan ADİL YARGILANMA hakkı gereği memur soruşturma ve ceza verici mercii ayrı ve birbirlerinden bağımsız olmalıdır.  

• Disiplin Soruşturmasında Memurun Savunma Hakkı
• Disiplin Cezası Davası Emsal Mahkeme Kararları

Memur disiplin soruşturmasında memurun kendini savunabilmesi için 7 günlük süre verilmek zorundadır. Memura sadece savunmasının istenmesi yetmez, bununla birlikte suçlandığı disiplin suçunun neden ibaret olduğu yer ve zaman belirtilerek bildirilmelidir. Bir memur neyle suçlandığını bilmeden haliyle kendini savunamaz. Memura savunma hakkı verilmeden verilmiş disiplin cezası idare mahkemesi tarafından iptal edilebilecektir. Müfettiş veya soruşturmacı tarafından soruşturulan memurun alınan ifadesi savunma olarak kabul edilemez. Yine  Emsal Danıştay kararı uyarınca soruşturmada memura sadece olayın anlattırılması şeklinde bir ifade alınmasını disiplin cezası soruşturmasında memurun savunması olarak görmemektedir ( Darıştay 3. Dairesi , E.1973/272, K.1973/269, KT.29.5.1973). Bu şekilde alınan bir ifade sonucu verilen disiplin cezasına açılacak davada, disiplin işlemi iptal edilebilecektir.

Disiplin soruşturmaları sırasında savunmanın alınabilmesi için memurun isnat edilen eylemlerin tam olarak ortaya konulması ve memurun kendini hangi eylemine karşı savunacağının belirlenmesi gerekmektedir. Bu konuda Danıştay tarafından bir kararında “Uyuşmazlıkta; davacının disiplin cezasının dayanağı olarak gösterilen hangi eylemlerden sorumlu olduğu, davacının sorumlu tutulduğu eylemlerin 657 sayılı Yasada belirtilen hangi disiplin suçu kapsamında olduğu soruşturmacı tarafından net bir şekilde ortaya konulmadan ceza teklifinde bulunulmasında ve bu teklif doğrultusunda ceza verilmesinde hukuka uyarlılık bulunmamaktadır…” denilerek eylemin tam olarak ortaya konulmasının memurun savunma yapabilmesi açısından çok önemli olduğu, aynı zamanda aksi bir durumun disiplin cezasını yargılayacak mahkemede de yapılacak yargılamanın adil gerçekleşemeyeceğine sebep olacağı şeklinde hüküm kurulmuştur.

            İdare tarafından verilmiş olan idari cezalarda yapılan önemli hatalardan birinin de, kamu görevlisinin, memurun gerçekleştirdiği söz ve eylemin doğrudan mevzuatta disiplin suçu olarak tanımlanmamış olsa bile, mevzuattaki bir disiplin suçuna iliştirerek , yorumlayarak ceza vermesidir. Oysaki suç ve cezaların kanuniliği gereği bir disiplin cezasına ilişkin eylemin ve cezasının açıkça düzenlenmesi halinde disiplin cezası verilebilecektir. Verilen disiplin cezası kararında cezasının hangi mevzuat ve hangi madde gereği verilmesi gerektiği yönünde emsal mahkeme kararı bulunmaktadır. Açılacak dava sonucu bu şekilde verilen memur disiplin cezaları iptal edilebilecektir.

            Yina Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi memur disiplin soruşturmalarında Campbell ve Fell vs Birleşik Krallık kararında Ancak disiplin soruşturmalarının yargılamaya benzer niteliği nedeni ile adil yargılanma hakkına ilişkin birçok ilkenin soruşturma sırasında da uygulanması gerekmektedir. Bu nedenle soruşturmacının tarafsız olması, soruşturmanın makul bir süre içerisinde tamamlanması, soruşturma sırasında savunma hakkının sağlanması, soruşturmanın mümkün mertebe aleni yapılması, soruşturulana soruşturma sırasında kendini avukat vasıtası ile temsil ettirmesinin sağlanması gibi durumlar, soruşturmanın adil yapılmasını sağlayacaktır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Campbell ve Fell  kararına göre; bu da idari yargı merciinin disiplin işlemi iptal etmesine neden olacaktır. Bu bağlamda idari yargı mercii tarafından disiplin cezalarının iptali istemi ile açılan davalarda, soruşturmanın usulüne uygun bir biçimde yapılıp yapılmadığı, adil yargılanma hakkının niteliğinde olan ilkelere uyulup uyulmadığı incelenmeli ve bunlara aykırılığın tespit edilmesi durumunda disiplin cezası iptal edilmelidir.

Yine devlet memuru, yükseköğretim elemanları ve kamu görevlileri sırf protesto ve benzeri gösteri yürüyüşüne katılmış olmaları sebebiyle disiplin suçu cezaları alabilmektelerdir. Gerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gerekse de Türkiye’deki yargı makamlarınca bu sebeple görülen davalarda, protesto ve gösteri yürüyüşünün ifade özgürlüğü, gösteri ve toplantı yapma hakkı kapsamında olduğu gerekçesi ile bu sebeple verilen disiplin cezalarının hak ihlali olduğu gerekçesi hukuka aykırı oldukları yönünde kararlar vermektelerdir. Örneğin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye’de Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nda mühendis olarak çalışan kişinin düşük memur maaşı zammı protestosunda uyarma cezası ile cezalandırılmasına Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ihlali olarak değerlendirmiştir.

Kademe ilerlemesinin durdurulmasına cezasına ilişkin olarak, örneğin; sınıf öğretmeni devlet memurunun müstehcen mesaj ve internet üzerinden görüşme yaptığı sebebiyle bir yıl kıdem indirme cezasının Danıştay 8. Dairesince “özel hayata saygı” hakkının ihlali olduğu ve fiilin bir disiplin suçu oluşturmağı yönünde karar vermiştir.

Yine Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuruda kamu görevlisinin cinsel içerikli görüntülerinin internette yayınlanması sebebiyle devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasını hukuka aykırı bularak hak ihlali kararı vermiştir.

Yine Danıştay 12. Dairesince verilen bir kararda; sağlık memurunun amiri hakkında sosyal paylaşım sitesi facebook üzerinden sarf ettiği sözler nedeniyle kademe ilerlemesi cezası ile cezalandırılmasını hukuka aykırı bulmuştur. 

Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan savunma hakkına ilişkin bir diğer düzenlemer, hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memurun sicil dosyası hariç, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahip olduğuna ilişkindir. 

            Disiplin soruşturması sonucu verilen Memur Disiplin Cezalarında memura yeterli savunma hakkı tanınmadığı ve idarenin vermiş olduğu Disiplin Cezasında yeterli delil olmadığı sebebiyle Disiplin Cezalarına Karşı Dava Açması durumunda dava kazanılabilmektedir. Çünkü pek çok disiplin cezası, usulüne göre yapılmamış bir savunma sonucu veya yeterli delil olmadan verilmektedir. Görüleceği üzere memur disiplin cezalarına ilişkin itiraz ve davalarda hem Türk Mahkeme Kararları hem de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını emsal olarak hukuk büromuzca kullanılmaktadır.  Disiplin soruşturma mevzuatı dağınık ve karmaşık bir mevzuattır. Yalnızca dava değil soruşturma aşamasında da memur disiplin cezası avukat yardımı almak faydalıdır.

EMSAL KARAR:                                DANIŞTAY 12. DAİRE

         Esas Numarası: 2008/….

         Karar Numarası: 2009/…

DEVLET MEMURLUĞUNDAN ÇIKARMA CEZASININ İPTALİ

ÖZETİ: Devlet Memurluğundan çıkarma cezası teklif edilen davacı hakkında Yüksek Disiplin Kurulunca son savunması alınmadan tesis edilen işlemde mevzuata ve disiplin hukuku ilkelerine uyarlık görülmediğinden, bu husus göz ardı edilerek verilen kararda isabet bulunmamaktadır.

Emsal Danıştay 16. Dairence verilen kararda, Dava konusu disiplin cezası verilmesinde özel hayatı kapsamındaki davranışları sebebiyle memura ceza verilmesi durumunda özel hayatın gizliliğine aykırı olduğundan, bu sebeple verilen çıkarma cezasına hukuka aykırı bulmuştur. Danıştay 16. Daire Esas No: 2015/…

EMSAL KARAR:

ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ

2. DAİRESİ

Esas Numarası: 2010/2 Karar Numarası: 2010/1103

Karar Tarihi: 06.10.2010

Konu: Devlet Memurluğundan Çıkarmanın İptali , Türk Silahlı Kuvvetlerinden Çıkarma Cezası

ÖZETİ: Davacı, Devlet memurluğundan çıkarılma işleminin iptaline ve öncelikle yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Askeri şahıslar bakımından zimmet suçunun hem TCK’da hem de As.C.K.da ayrı ayrı düzenlenmiş olması önem arz etmektedir. Zira her iki yasada düzenlenen suçun nevi aynı olmasına rağmen, müeyyide olarak öngörülen asli ve fer’i cezalar farklıdır. Davacının askeri mahkemede yargılanmasının sebebi, işlediği suçun askeri mahalde olması, askeri kişi sayılması ve işlediği suçun askeri suç olması ve askeri hizmet ve görevi ile ilgili olmasıdır. Yani davacı asker kişi olarak Askeri Mahkemede Askeri Ceza Kanunu uygulanmak suretiyle yargılanıp mahkum edilmiştir. Davacıya uygulanacak ceza Askeri Ceza Kanununda düzenlenmiş olan cezadır.

Zimmet suçundan mahkumiyet hali Devlet Memurluğundan çıkarılmayı gerektiriyorsa da TCK’ndan farklı olarak Askeri Ceza Kanununda zimmet suçunun ‘‘azvahim halinin’‘ de düzenlendiği ve yine Askeri Ceza Kanununun, Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezasının düzenlendiği 30’uncu maddesinde zimmet suçunun az vahim halinin Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılmayı gerektiren suçlar arasında sayılmadığı, davacının TCK’nun 247’nci maddesine göre değil, As.C.Kanunu’nun 131 ‘inci maddesinin az vahim hal kapsamında mahkumiyetine karar verildiği, bu bağlamda davacının durumunun 657 sayılı Kanunun 98 ve 48’incimaddeleri kapsamına girmediği, Devlet Memurluğundan çıkarılması işleminin sebep unsuru bakımından hukuka uyarlı olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Memurun aynı eylemi hakkında bir kez disiplin cezası verilmişse artık memurluktan çıkarma cezası verilemeyeceği hakkında mahkeme kararı;

DANIŞTAY 12. DAİRE

Esas Numarası: 2008/…. Karar Numarası: 2008/….

Dava Konusu ; Kınama Cezası verildikten sonra ÇIKARMA CEZASI İLE CEZALANDIRILMASI

ÖZETİ: Adli Tıp Kurumu Ankara Grup Başkanlığında, sağlık hizmetleri sınıfı uzman kadrosunda görev yapmakta iken emekliye ayrılan davacının, kınama cezası ile cezalandırıldığı fiil nedeniyle, daha sonra devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasında, hukuki isabet görülmediği hakkında.

DANIŞTAY

12. DAİRE

Esas Numarası: 2014/…. Karar Numarası: 2014/…

Karar Tarihi: 04.06.2014

Polis Memuru Olarak Görev Yapan Davacının Meslekten Çıkarma Cezası İle Cezalandırılmasına Dair Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu Kararının İptali İstemi

Davacının 12 Ay Uzun Süreli Durdurma Cezası İle Cezalandırılmasına Karar Verildiği Ancak Aynı Suçu Daha Önceden De İşlemiş Olması Sebebiyle Meslekten Çıkarma Cezasına Karar Verildiği

Tekerrür Hükümlerinin Uygulanabilmesi İçin Aynı Nitelikteki Suçtan Dolayı Daha Önceden Verilmiş Disiplin Cezasının Bulunması Ve Söz Konusu Disiplin Cezasının İlgilisine Tebliğ Edilerek İdari Yönden Kesinleşmiş Olmasının Yeterli Olduğu

ÖZETİ: Polis memuru olan davacının Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün 7/A-2. maddesi uyarınca “12 ay uzun süreli durdurma” cezası ile cezalandırılmasına, ancak aynı suçu daha önceden de işlemiş olması sebebiyle aynı Tüzüğün 14. maddesi uygulanarak meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmasına dair Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu’nun davaya konu kararının tesis edildiği anlaşılmaktadır. Yukarıda yer verilen mevzuat hükmü uyarınca tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için, aynı nitelikteki suçtan dolayı daha önceden verilmiş disiplin cezasının bulunması ve söz konusu disiplin cezasının ilgilisine tebliğ edilerek idari yönden kesinleşmiş olması yeterli olup, aynı zamanda yargısal yönden kesinleşmiş olmasının gerekmediği, mevzuatta da böyle bir koşulun aranmadığı açıktır. Bu durumda, davaya konu işlemde tekerrür hükümlerinin uygulanması açısından hukuka aykırılık bulunmadığından bu gerekçeyle davaya konu işlemin iptali yolunda verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

Memur Hakkında Ceza Davası Devam Ederken Memurluktan Çıkarılması

Danıştay 16. Dairesince verilen karara göre hakkında aynı zamanda aynı eylemi sebebiyle ceza davası görülmekte olan memur için görülmekte olan ceza davasının sonuncunun beklenilmesi gerektiğine hükmetmiştir. ( Danıştay 16. Daire Esas No: 2016/…. ). İdare Mahkemesi de Adli Yargıda görülmekte olan dava kararını beklemelidir zira kişi hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilecektir.

Yine başka bir Emsal Danıştay Kararında, gizli kamera yerleştirmek suretiyle yasaya aykırı şekilde elde edilmiş kayıtların tek başına delil olamayacağı sebebiyle memur hakkındaki cezayı hukuka aykırı bulmuştur. Danıştay 16. Daire Esas No: 2015/…)

            Devlet Memurluğundan çıkarma cezası gibi sonuçları ağır bir disiplin cezası verilebilmesi için, kişinin kanunun çıkarma cezasını öngördüğü fiilleri işlediğini somut olarak ortaya koyması gerekmektedir.

 EMSAL KARAR;

DANIŞTAY 12. DAİRESİ

Esas Numarası: 2007/… Karar Numarası: 2009/….

DEVLET MEMURLUĞUNDAN ÇIKARMA CEZASININ İPTALİ

ÖZETİ: Öğretmen olan davacının, bir öğrencisinin annesini otosuna bindirdikten sonra Kocayayla’ya götürdüğü ve orada zorla ırzına geçmeye çalıştığı iddiası üzerine açılan soruşturma sonucunda dava konusu işlemle Devlet memurluğundan çıkarıldığı ve aynı iddialar nedeniyle “Zorla kadın kaçırıp alıkoymak ve zorla ırza geçmeye teşebbüs etmek” suçundan yapılan yargılamasında beraat ettiği anlaşılmıştır. Davaya devam edilmesi istemiyle dilekçe vermediği anlaşılan davacının, üzerine atılı disiplin suçunun 5525 sayılı Yasa uyarınca af kapsamında olup olmadığının tespiti açısından, Ağır Ceza Mahkemesince verilen beraat kararının kesinleşip kesinleşmediğinin araştırılması ve söz konusu beraat kararının kesinleşmiş olması halinde karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi gerekirken bu yönde araştırma ve inceleme yapılmaksızın verilen temyize konu kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Memuriyete Giriş ve İhraca Etkisi

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı kişilerce ceza ertelemesi ile karıştırılmaktadır. Ceza ertelemesinde kişi ceza almıştır ve hakkında mahkumiyet kararı verilmiştir ancak kişiye cezasının çektirilmesi ertelendiği için cezası uygulanmamaktadır. Oysa ki Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasında her ne kadar kişinin aldığı ceza tespit edilip belirlense de bu karar hiç açıklanmamıştır.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), sanık hakkında hükmolunan cezanın belli bir denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması, denetim süresi boyunca kasıtlı bir suç işlenmez ve yükümlülüklere uygun davranılırsa ceza kararının uygulanabilme olasılığı da ortadan kalkmış olur.

Kişi Ceza Davası sonucunda hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmişse kural olarak, memuriyete girişte memuriyete engelini ortadan kaldırır. Aynı şekilde eğer kişi memur iken hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ceza davasında hakkında verilmişse bu durum memuriyetten çıkarılmaya gerekçe yapılamaz. Yani memurun, memuriyetten çıkarılma cezasının gerekçesi ceza davasındaki hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı olamaz Ancak idarece yanlışa görülmektedir ki hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı almışsa da kişi ceza davası sonucu idarece memurun ihraç edildiği görülebilmektedir. Bu karara karşı, memurluktan ihraç kararına karşı dava açarak bu karar iptal ettirilebilecektir. Hukuk büromuzca elimizde çok sayıda emsal karar bulunmaktadır.

BİR DERECE DAHA AZ DİSİPLİN CEZASI VERİLMESİ

            Yetkili amir ve kurullar, geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu ve iyi veya çok iyi derecede sicil alan memurlara Devlet Memurları Kanunu’na göre verilmiş disiplin cezalarını uygulamayıp, bu cezaların bir altını uygulayabilir.

Disiplin Soruşturması İşlemleri Devam Ederken Emeklilik Talebinde Bulunulması

Memur hakkında Disiplin Soruşturması yapılırken emeklilik talebinde bulunması durumunda bu durumu idareye bildirmesi üzerine kurum emekliye sevk edebilir. Eğer kurum cevap vermezse 1 ay sonunda kişi emeklilik hakkını kazanır. Kişi 1 ay sonra görevinden ayrılabilir. Emekliliğe de hak kazanır. Ancak soruşturması devam ettirebilir.

 Disiplin soruşturması devam ederken emekli olmak hakkında ayrıntılı bilgi için hukuk büromuzla iletişime geçebilirsiniz.

Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elamanı ve Memurları Disiplin Soruşturması ve Cezaları

Yükseköğretim personeline ilişkin disiplin soruşturması, Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elamanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği 20.10.2017 tarih ve 30216 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan düzenleme ile YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR. Yapılacak ve yapılmakta olan Yüksek Öğretim Personel Disiplin Soruşturmalarında Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği hükümleri UYGULANMAYACAKTIR. 

            09.12.2016 tarih ve 29913 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6764 sayılı Kanun ile Devlet ve Vakıf Yükseköğretim Kurumlarının öğretim elemanları, memur ve diğer personeline uygulanabilecek disiplin cezaları uyarma, kınama, aylıktan veya ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu görevinden çıkarma cezaları ile ilgili hususlar 2547 sayılı Kanunun 53. maddesine eklenmiştir. Bu maddelerdeki disiplin cezasını gerektiren fiiller, 657 sayılı Kanundaki fiillere ilave olarak bu Kanun kapsamındaki kamu görevlileri için eklenmiştir. BUNDAN SONRA yapılacak Personel Disiplin işlemlerinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Disipline ilişkin hükümleri ile birlikte 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 53. maddesine eklenen Disipline ilişkin hükümler uygulanacaktır.  Aşağıda devlet memurları kanununa ilaveten Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elamanı ve Memurları Disiplin Soruşturması ve Cezaları için ek fiiller yer almaktadır.

(1) 657 sayılı Kanundaki fiillere ilave olarak bu Kanun kapsamındaki kamu görevlileri için uyarma cezasını gerektiren fiiller şunlardır:

a) Yetkili makamların bilgi ve belge istemini mazeretsiz olarak zamanında yerine getirmemek.

b) Maiyetindeki elemanların yetiştirilmesinde özen göstermemek.

c) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek.

 (2) 657 sayılı Kanundaki fiillere ilave olarak bu Kanun kapsamındaki kamu görevlileri için kınama cezasını gerektiren fiiller şunlardır:

a) Yetkili makamların görevle ilgili bilgi ve belge istemini mazeretsiz olarak zamanında yerine getirmemek.

b) Resmi olarak ders vermekle yükümlü bulunulan öğrencilere özel ders vermek.

c) Resmi ilan, afiş, program, yazı ve benzeri dokümanları koparmak, yırtmak veya tahrif etmek.

d) Üniversite veya bağlı birimlerin sınırları içinde herhangi bir yeri kurumun izni olmadan hizmetin amaçları dışında kullanmak veya kullandırmak.

e) Yayınlarında hasta haklarına riayet etmemek.

f) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda veya diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak.

g) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak.

h) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak.

ı) Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.

j) Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak.

k) Araştırmacılar veya yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlülüğüne uymamak.

l) Akademik atama ve yükseltmelere ilişkin başvurularda bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.

m) İçeriği itibarıyla şiddet, terör ve nefret amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek.

n) Yükseköğretim kurumları içinde siyasi parti faaliyetinde bulunmak veya siyasi parti propagandası yapmak.

(3) Aylıktan veya ücretten kesme: Devlet yükseköğretim kurumlarında brüt aylıktan; vakıf yükseköğretim kurumlarında brüt ücretten bir defaya mahsus olmak üzere 1/30 ila 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır. 657 sayılı Kanundaki fiillere ilave olarak bu Kanun kapsamındaki kamu görevlileri için aylıktan veya ücretten kesme cezasını gerektiren fiiller şunlardır:

a) Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının organlarında yapılan konuşma ve alınan kararları, yetkili olmadığı halde organ veya üyelerinin aleyhinde davranışlara yol açmak maksadıyla dışarı yaymak.

b) Kuruma ait araç, gereç, belge ve benzeri eşyayı görevin sona ermesine ve kurumca yazı ile istenmesine rağmen belirlenen süre içinde geri vermemek.

c) Araştırma ve deneylerde, hayvanlara ve ekolojik dengeye zarar vermek.

d) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak.

e) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak.

f) Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak.

g) Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak.

h) Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı hâlde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek.

ı) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak suç isnadında bulunmak.

j) Hukuka aykırı olarak kurumun bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına kasten girmek veya orada kalmak.

(4) Kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme: Devlet yükseköğretim kurumlarında bulunulan kademedeki ilerlemenin, fiilin ağırlık derecesine göre bir ila üç yıl arasında durdurulması; vakıf yükseköğretim kurumlarında ise fiilin ağırlık derecesine göre üç ila altı ay süreyle brüt ücretten 1/4 ila 1/2 arasında kesintiye gidilmesidir. 657 sayılı Kanundaki fiillere ilave olarak bu Kanun kapsamındaki kamu görevlileri için kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiiller şunlardır:

a) Hizmet içinde resmi bir belgeyi tahrif etmek, yok etmek, gizlemek veya sahte olarak düzenlemek, sahte belgeyi bilerek kullanmak, kullandırmak.

b) Görevi sebebiyle veya görevi sırasında doğrudan veya dolaylı olarak her ne ad altında olursa olsun menfaat sağlamak, iş sahiplerinden veya öğrencilerden borç para istemek veya almak.

c) Kamu hizmetlerinin yürütülmesini engellemek, boykot ve işgal eyleminde bulunmak.

d) Ders, seminer, konferans, laboratuvar, grafik çalışma ve sınav gibi öğretim çalışmalarının yapılmasına engel olmak; görevlileri, öğrencileri eğitim-öğretim alanı dışına çıkartmak; görev yapılmasına engel olmak; öğrencileri bu tür davranışlara teşvik etmek veya zorlamak ya da bu maksatla yapılacak hareketlere iştirak etmek.

e) Basın-yayın veya bilişim sistemlerini kullanarak amiri, iş arkadaşları, personeli, hizmetten yararlananlar veya öğrencileri hakkında gerçeğe aykırı açıklamada veya haksız isnatta bulunmak veya rızaları olmaksızın özel hayatlarıyla ilgili açıklama yapmak.

f) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak suretiyle kişilere zarar vermek.

g) Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak, araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek.

h) Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak.

ı) Kanunların izin verdiği haller dışında siyasi partilere üye olmak.

(5) Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma: Akademik bir kadroya bir daha atanmamak üzere üniversite öğretim mesleğinden çıkarmadır. Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezasını gerektiren fiil, başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermektir.

(6) Kamu görevinden çıkarma: Kamu kurum ve kuruluşları ile vakıf yükseköğretim kurumlarında öğretim elemanı ve memur olarak bir daha atanmamak üzere kamu görevinden çıkarmadır. 657 sayılı Kanundaki fiillere ilave olarak bu Kanun kapsamındaki kamu görevlileri için kamu görevinden çıkarma cezasını gerektiren fiiller şunlardır:

a) Terör niteliğinde eylemlerde bulunmak veya bu eylemleri desteklemek.

b) Amire, iş arkadaşlarına, personeline, hizmetten yararlananlara veya öğrencilerine fiili saldırıda veya cinsel tacizde bulunmak.

c) Kamu hizmeti veya öğretim elemanı sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak.

d) Uyuşturucu veya uyuşturucu olarak kabul edilen diğer uyarıcı maddeleri kullanmak, bulundurmak, başkalarına vermek, kullanılmasını özendirmek, satmak, imal etmek.

e) Hukuka aykırı olarak kurumun verilerini elde etmek, kaydetmek, kullanmak, depolamak, dağıtmak, değiştirmek veya yok etmek.

f) Kurumun bilişim sistemlerinin işleyişini kasten engellemek veya bozmak. SORULARINIZI AŞAĞIYA SORABİLİRSİNİZ;