Bilgilendirme ve Duyuru amaçlıdır.

Özellikle pandemi sebebiyle eğitimi yarım kalan ve yine pandemi sebebiyle yurt dışından Türkiye’ye yatay geçiş yapan veya yurt dışı lise mezunu olup Türkiye’de yurt dışı lise denklik belgesi ile kayıt yapan kişilerin, son yıllarda çeşitli sebeplerle kayıtlarının silinmesi vakıaları sonrasında bir çok kişi ÖĞRENCİ AFFI Kanunu’nu beklemekteydi. Nihayetinde öğrenci affı 05.07.2022 tarih ve 31887 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7417 Sayılı Kanunun ile , 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na geçici maddeler ekleyerek çıkarılmış oldu. Öğrenci Affı ile ilgili çok fazla soru ile karşılaştığımızdan genele ilişkin böyle bir bilgilendirme makalesi yazmak artık , bizim açımızdan da zorunlu hale gelmişti.

Öğrenci affı ön lisans , lisans , yüksek lisans ve doktora öğrencilerini kapsamaktadır. Öğrenci affı geniş bir şekilde , kayıt hakkı kazanıp da kayıt yaptırmayanları dahi kapsamaktadır.

Öğrenci Affı Kanunu çıkarıldığında görülmüştür ki, aşağıdaki saydığımız bazı durum, eylemler sebebiyle üniversitelerden ilişiği kesilenler , sahte belge sebebiyle kaydı iptal edilenler, kayıt sırasında sahte belge verenler Af Kanunu kapsamına alınmamıştır.

Ancak burada ayrıca önemli olan Af Kanunu’nun uygulamasını açıklayacan Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nca çıkarılacan 7417 SAYILI KANUN İLE 2547 SAYILI KANUNA EKLENEN GEÇİÇİ MADDE 83 UYGULAMA İLKELERİ’de yayınlanmıştır.

Öğrenci Affı kapsamına alınmayan durumlar nelerdir ?

Af Kanunu’nun maddenin yürürlük tarihi olan 05 Temmuz 2022 tarihinden önce söz konusu madde kapsamında üniversiteler ile  ilişiği kesilenler, dört ay içerisinde (04 Kasım 2022 tarihine kadar) üniversitelere başvuru yaparak, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun Geçici 83’üncü maddesi’nde yer alan esaslar ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından çıkartılacak uygulama esaslarına bağlı olarak öğrenimlerine başlayabileceklerdir.

“GEÇİCİ MADDE 83– Yükseköğretim kurumlarında hazırlık dâhil bütün sınıflarda intibak, önlisans, lisans tamamlama, lisans, lisansüstü öğrenimi gören öğrencilerden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar, kendi isteğiyle ilişikleri kesilenler dâhil ;

• terör suçu ile kasten öldürme suçlarından (madde 81, 82 ve 83),
• işkence suçundan (madde 94 ve 95), eziyet suçundan (madde 96),
• cinsel saldırı (madde 102),
• çocukların cinsel istismarı (madde 103),
• uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (madde 188) mahkum olanlar ile
• sahte belge sebebiyle kaydı iptal edilenler ile kayıt sırasında sahte belge verenler ile
• 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 71 inci maddesinde yazılı suçlar ile
• terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı nedeniyle,

ilişiği kesilenler hariç, HER NE SEBEPLE OLURSA OLSUN ilişiği kesilenler ile bir programı kazanarak kayıt yapma hakkı elde ettikleri halde kayıt yaptırmayanlar bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde ilişiklerinin kesildiği veya kayıt hakkı kazandıkları yükseköğretim kurumuna başvuruda bulunmaları şartıyla bu Kanunun 44 üncü maddesinde belirtilen esaslara göre 2022-2023 eğitim-öğretim yılında öğrenimlerine başlayabileceklerdir.

YÜKSEK ÖĞRETİM KURULU BAŞKANLIĞI’NIN YAYINLADIĞI AF KANUNU UYGULAMA İLKELERİ

Ancak burada ayrıca önemli olan Af Kanunu’nun uygulamasını açıklayacan Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nca çıkarılacan 7417 SAYILI KANUN İLE 2547 SAYILI KANUNA EKLENEN GEÇİÇİ MADDE 83 UYGULAMA İLKELERİ’de yayınlanmıştır. Ancak söz konusu bu YÖK’ün bu Uygulama İlkeleri Kararı’nda yer alan 6 numaralı fıkra ;

” 6) Hukuken geçerli olmayan yollarla kayıt yaptırdığı gerekçesiyle okuldan ilişiği kesilen kişilerin 2547sayılı Yükseköğretim Kanununun Geçici 83’üncü madde kapsamından yararlanamayacaklarına, …” ibaresini eklemiştir. Görüşümüzce bu cümle AF KANUNU’nun AMACINI AŞMAKTADIR. Kanun Koyucu, TBMM’nin iradesi kanunda açıkça belirmiştir. okula kayıt sırasında YALNIZCA VE YALNIZCA SAHTE BELGE SEBEBİYLE KAYDI İPTAL EDİLEN VE SAHTE BELGE VERENLERİ , AF KANUNU’NDAN YARARLANMASINI ENGELLEMİŞTİR. ” Hukuken geçerli olmayan yollarla kayıt yaptırma “ ifadesi ise çok daha geniş bir kavramdır. Bu durum Üniversitelere Keyfi Bir Takdir Yetkisine sebep verecek uygulamalara neden olabilecektir.

YÜKSEK ÖĞRETİM KURULU BAŞKANLIĞI’NIN YAYINLADIĞI AF KANUNU UYGULAMA İLKELERİ VE YURT DIŞI YATAY GEÇİŞ VEYA YURT DIŞI LİSE DENKLİK BELGESİ İLE YABANCI ÖĞRENCİ STATÜSÜ İLE KAYIT YAPTIRIP KAYDI SİLİNENLERİN HUKUKİ DURUMU;

Son bir yılda özellikle pandemi öncesinde ve pandemi sırasında gerek Yurt Dışından Yatay geçiş yaparak , gerekse Yurt Dışı Lise Denklik belgesiyle üniversitelere kayıt yaptıran kişilerin öğrenci kayıtlarının silindiği vakıalar görülmüştür. Buradaki öğrenci affındaki sorun ise sahte belge sebebiyle kaydı silinen kişilerin durumudur.

Öncelikle Yurt Dışı Lise Denklik Belgesi ile kayıt yaptıran kişilerden , çift lise veya yurt dışı uzaktan eğitim alarak , yani hem Türkiye’de hem de yurt dışında lise mezuniyeti olan kişilerin Üniversitelerce, çift lise veya uzaktan eğitim sebebiyle kayıtlarının silinmesi doğrudan sahte belge sebebiyle kayıt silinmesi anlamına gelmemektedir. Zira sahteciliğin ispatı bir ceza muhakemesi gerektiren , ispata dayanması gereken bir durumdur. Yükseköğretim Kurulu 2020 yılının Kasım ayında almış olduğu karar ile lise denklik belgesi ile kayıt olan kişilerden hem Türkiye hem de yurt dışı lise mezuniyeti olmasını , yani çift lise mezuniyet durumunu veya yurt dışı lise eğitimini uzaktan alınmış olmasını kayıt silme sebebi olarak göstermiştir. Bu durum herkes için sahte belge anlamına gelmemektedir. Elimizde somut dava konusu olaylarda hangi durumda sahte belge ile kayıt anlamına geldiğine ilişkin dava dosyalarında güncel örnekler bulunmaktadır. Yani her çift lise sebebiyle yurt dışı lise denklik belgesi ile kayıtlı kişilerin , üniversitelerle ilişiğinin kesilmesi durumu sahte belge sebebiyle öğrencilik kaydının silinerek , öğrenci affı kapsamından çıkmasına neden olmayacaktır.

Öncelikle her halükarda öğrenci affı başvurusunun yapılması gerekmektedir. Öğrenci affı başvurunuzun kabul olmaması halinde, bu karar karşı dava hakkınız bulunmaktadır. Zira iddiada bulunan bunu ispatlamalıdır. Sadece çift lise durumu veya uzaktan eğitim almış olmak sahte belge ile kayıt anlamına gelmeyeceği açıktır. Bu sebeple öğrenci affı başvurunuzun reddedilmesi durumunda dava açma hakkınızı kullanabilirsiniz.

Yukarıda da değindiğimiz gibi gerçek bir yabancı lise diploması olan kişinin , sırf daha evvelinde Türkiye’de de bir liseden mezun olması veya uzaktan eğitim yoluyla yurt dışı lise mezuniyetinin olması bu eğitimin diploma ve belgelerinin sahte olduğu anlamına gelmeyecektir. Bu sebeple Öğrenci Affı başvurunuzun kabul edilmemesi durumunda kişiler dava açma hakkını kullanabilecektir.

YURT DIŞINDAN YATAY GEÇİŞ YAPIP KAYDI SİLENENLERİN DURUMU

Yukarıda açıkladığımız durum Yurt Dışı Üniversite eğitimi sırasında Türkiye’ye yatay geçiş yapanlar için de geçerlidir. Yatay geçiş yaptıktan sonra çeşitli sebeple kaydı silenen kişilerden Af Kanunun’da sayılan sebepler dışında , özellikle gündeme gelecek olan husus , sahte belge ile yatay geçiş yaptığı gerekçesiyle veya sahte belge sunarak yatay geçiş yapanlar dışındaki kişilerin Öğrenci Affı hakkından yararlanabileceklerdir. Ancak burada yine sorun Af Kanunu kapsamında yapılacak başvuruda ilgili üniversitenin vereceği karardır. Üniversite Af Kanunu aşacak bir şekilde takdir hakkı kullanarak , yorum yaparak , başvuruyu reddetmesi durumunda , kişinin dava açma hakkı doğacaktır. Burada da örneğin , yeterli kalış süresi olmaması , eksik belge sebebiyle kaydı silenen kişilerin başvuruları reddedilirse , dava açma hakkı doğacaktır.

Her iki sebepte de yani yurt dışı lise denklik veya yurt dışı yatay geçiş yaparak kayıt olup kaydı silenenlerde , yapacakları başvuru , süreç ve gelecek cevaba karşı başvuru ve dava süreci son derece önemlidir.

Her ne kadar kendiniz başvuru yapabilecekseniz de , bu özel durumlar gereği bir avukat yardımı alarak da başvuru yapmanız önemlidir.

Av. Mehmet SEPİN