Mobbing, işyerinde bir çalışan üzerinde veyahut birden fazla çalışan üzerinde belirli bir süre boyunca veya sürekli, sistemli olarak yapılan ve yıldırma ve kötü muamele ve işlemledir. Yıldırma ve kötü muamele; kişiye karşı kötü niyetle gösterilen her türlü sözlü, eylemsel ve idari davranış , tutum, tavır şeklinde olabilir. Mobbing; kişiyi ve kişileri işten ve işyerinden uzaklaştırma, pasifize etme, baskı altına alma, yıldırma, eziyet etme gibi  amaçlarla ve kötü niyetle gösterilen davranış, tutum ve tavırlar bütünüdür.

Mobbing çeşitli şekillerde gerçekleşebilir belirli veya sınırlı mobbing sebepleri ve örnekleri yoktur her somut olay ve durum bazında mobbingin gerçekleşip gerçekleşmediği değerlendirilir. “ Mobing davası açmak istiyorum” diyen biri aşağıdaki durum, eylem ve davranışların kendine yapılıp yapılmadığını öncelikle tespit edip değerlendirmelidir. Örnek verecek olursak;

Hangi davranışlar mobbingdir ?

• Mobing yapan çalışanın iletişim kurmasını engeller. Çevresiyle, diğer çalışanlarla ve yöneticilerle iletişimi engellenebilir.
• Çalışanın itibarına yönelik saldırılar olabilir. Fiziksel, etnik, inanç, cinsiyet, kişilik özelliklerine saldırılarak, küçük düşürülmesi sağlanması mobbing türlerinden biridir.
• Çalışana, tehlikeli, zor görevler veriler veya görev tanımında olmayan görevler verilerek , çalışma saatleri sürekli arttırılarak , haklarının kullanılmasını engellenmesi veya tatil, fazla mesai mesai haklarının kullanmasını engellenmesi mobinge ilişkin durumlardır Mesleki yeterliliğin sorgulanması
• Sürekli fazla mesaiye zorlanması, diğer çalışanlara oranla daha çok fazla mesai maruz kalması
• Tatillerinin, izin haklarının kullanılmasının engellenmesi
• İşten çıkarılma ile tehdit edilmesi
• Kişiye güvenilmediğinin hissettirilmesi
• Kasten, verilen süre içinde bitirilemeyecek görevler verilmesi
• Kişiden bilgi saklanması
• Kişinin görmezden gelinmesi, çalışma grubundan uzaklaştırılması
• Yetkilerinin azaltılması

Dikkat edilecek husus mobbingin oluşumu için belirli süre de bir tekrar ve sistematiklik durumu söz konusu olmasıdır.

Dikkat edilmesi gereken diğer husus mobbing in illaki astlık üstlük ilişkisi içerisinde olması gerekmez, aynı düzey veya aynı statüdeki kişi tarafından da mobbinge maruz kalınabilmektedir. Mobbinge özel sektörde veya kamuda çalışanları maruz kalabilmektedir.

Mobbinge maruz kalan işçinin aklına gelen bir diğer soru ise;  işveren tarafından uygulanan mobbing nasıl belgelenir , mobbing nasıl ispatlanır hususudur. Mobbingin belgelenmesi hususu detaylı, önemli ve önemlidir. Nelerin mobbingin ispatlanmasında delil olacağı bir avukat ile birlikte değerlendirmek faydalıdır. Bu bağlamda mobbing davaları avukat eşliğinde açılması faydalıdır.  Bununla birlikte mobbing davası avukatı davayı açmadan önce nasıl belgeleme yapacağını, ne tür evrakların gerektiğini ve kanıtların nasıl toplanacağını çok iyi belirlenmelidir.

 

Mobbinge Maruz Kalan İşçinin, Mobbing Uygulanan Çalışanın Hakları Nelerdir ?

 Mobbinge Maruz Kalan İşçinin Dava Ve Tazminat Hakkı

(Özel Sektörde Çalışan İşçinin Mobbinge Karşı Hakları)

 

 

Mobbinge maruz kalan işçi, çalışan mobbing davası açma hakkı bulunmaktadır. Mobbing davası olarak bahsettiğimiz davalar, birden fazla dava türünü barından dava çeşitledir. Genel olarak mobbing tazminat davası mobbing iş kanundan kaynaklı dava türleri açılabilir.

MOBBİNG DAVALARI

 

İşçinin Çalışanın Mobbing Sebebiyle Kıdem Tazminatı ve İş Sözleşmesini Feshetme Hakkı

 

Kendisine mobbing yapılan işçi, çalışan, mobbinge maruz kalması sebebiyle işten kendi isteğiyle çıkma hakkına sahiptir. İş Kanunu’na göre işçinin sebepsiz yere işten çıkması durumda kural olarak kıdem tazminatı almaya hakkı olmamaktadır. Ancak buradaki farklı durum, eğer işçi mobbinge maruz kalırsa hem kendisi işten çıkıp hem de aynı zamanda kıdem tazminatı almaya hak kazanmaktadır. Mobbing yapılan işçi , çalışan iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkına sahip olur. İşçinin mobbing sebebiyle kıdem tazminatı alma hakkı vardır. Bu hakkı kullanan işçinin kıdem tazminatı işveren tarafından ödenmesi gerekmektedir. Aksi halde işçinin mobbing davası açarak kıdem tazminatı davası sonucunda faizi ile birlikte kıdem tazminatını alabilecektir.

Mobbing Davası Ne Zaman Açılır ?

Mobbing davası ne zaman açılır sorusu ile birlikte yine akla “Mobbing davası çalışırken açılır mı?” sorusu gelmektedir. Mobbing davası çalışırken açılabilmektedir. Yine iş sözleşmesini feshettikten sonra, işten çıktıktan sonra mobbing davası açılabilmektedir. Mobbing davası açma süresi için belirtmek gerekir ki mobbing davası yargıtay kararı ile zamanaşımına tabii tutulmaktadır Yargıtay mobbing davası zamanaşımı süresini 2 yıl olarak belirlenmiştir.

Mobbing davası açmak istendiği durumunda özellikle belirtiğimiz üzere mobbing davası avukatı müvekkili birlikte mobbingin nasıl ispat edileceğine ilişkin hür türlü delil ve belgeyi değerlendirmelidir. Şahit , mobbing davasında ispat için önemli bir unsur olarak kullanılabilmektedir.

Mobbing Davası Sonucu Tazminat Türleri ;

• İş sözleşmesinin haklı nedenle feshi, kıdem tazminatı alma hakkı
• Belirli şartların oluşması durumunda ayrımcılık tazminatı isteme hakkı
• Borçlar Kanunu ve Medeni Kanun çerçevesinde tazminat talep etme hakkı
• Şirketi ya da kurumu değil, doğrudan Mobbing yapan yöneticiyi dava etme ve manevi tazminat isteme hakkı
• Belirli şartların oluşması durumunda kötü niyet tazminatı hükümlerine başvurma hakkı

Ankara 8. İş Mahkemesi’nin mobbing emsal mahkeme kararı olarak şu kararı dikkate değerdir; Ankara 8. İş Mahkemesi 20.12.2006 T., E.2006/19, K.2006/625 sayılı kararına konu olan olayda; 7 yıldır aynı işyerinde çalışan işçinin son 1,5 yıl içerisinde işyerindeki yönetim değişimi sonucu sürekli psikolojik baskı altına alınarak 5 defa yazılı savunmasının alındığı, iki defa haksız olarak kınama cezası verildiği, bir yıl içinde 3 defa kınama cezası alınmasının işten çıkarma nedeni olarak kabul edildiği, bu durumda işten çıkarılma ihtimalinin bulunduğu, bu mobbing nedeniyle 5 gün rapor alıp ilaç tedavisine başlanıldığı iddia edilerek, disiplin cezalarının iptali ile manevi tazminat isteğinde bulunulmuştur. Mahkeme işçiyi haklı bularak tazminata hükmetmiştir. Ayrıca karar Yargıtay tarafından onanmıştır.

Yine mobbing emsal mahkeme kararı olarak, Yargıtay’ın karar gerekçesi şu şekildedir; “Davacının işyeri sendika temsilcisi olarak göreviyle ilgili girişimlerde bulunduğu, işvereni Bölge Çalışma Müdürlüğüne şikayet ettiği, bunun üzerine işyeri değiştirilip psikolojik tacize uğradığı anlaşılmaktadır. Mahkemece iş sözleşmesinin disiplin kurulu kararında gösterilen nedenlerle 22.1.2003 tarihinde haksız olarak feshedildiği kabul edilerek kıdem ve ihbar tazminatları yönünden hüküm kurulmuştur. Davacının disiplin kurulu kararı gerekçesindeki eylemleri gerçekleştirdiği yolunda davalı delil gösterememiştir. Davacı tanıkları iddiayı doğrulamışlardır. Bu durumda ihbar tazminatının üç katı tutarında kötü niyet tazminatı verilmesi gerekirken sadece ihbar tazminatı ile ilgili hüküm kurulmuştur.  İhbar tazminatının üç katı olarak da kötü niyet tazminatına hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir (Yargıtay 9. HD. 11.6.2007 T., E.2006/32353, K.2007/18337)

Mobbing davası ve mobbing davası tazminatı avukat tarafından yardım almanız faydalıdır.

MOBBİNG CEZA DAVALARI ve MOBİNG SAVCILIK ŞİKAYETİ

Mobbinge uğraşan kişi iş kanunu ve medeni , borçlar kanunları uyarınca tazminat davaları açmanın yanında duruma ve mobbinge konu eyleme göre ceza davası açılması için şikayet hakkı bulunmaktadır.

Örneğin mobbinge konu eylem taciz ise ; Mobbing kişiyi bir yerde bulundurmak veya zorla bir yere gördermek şeklindeyse;

Türk Ceza Kanunu 109. Maddesine göre  “Bir kimseyi hukuka aykırı olarak bir yere gitmek veya bir yerde kalmak hürriyetinden yoksun bırakan kişiye, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir. Kişi; fiili işlemek için veya işlediği sırada cebir, tehdit veya hile kullanırsa iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu suçun kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle kamu görevinin sağladığı nüfûz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza bir kat artırılır.”

Şayet mobbing taciz suretiyle gerçekleşiyorsa;

Türk Ceza Kanunu’nun 105. Maddesine göre  “Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında mağdurun şikâyeti üzerine, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına veya adli para cezasına hükmolunur. Bu fiiller; hiyerarşi, hizmet veya eğitim/öğretim ilişkisinden kaynaklanan nüfuzu kötüye kullanılmak suretiyle ya da aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlendiği takdirde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu fiil nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış ise verilecek ceza bir yıldan az olamaz.”

SORULARINIZI AŞAĞIDA SORABİLİRSİNİZ: